Sabır, İslâm’da önemle vurgulanan ahlâkî erdemlerden birisidir.

İnsan bireysel veya toplumsal yaşantısında birtakım sorunlarla karşılaşır. İnsanın ulaşmasını istediği birtakım amaçları vardır ve bu amaçlar uğruna mücadele etmek zorundadır. Sabır ve tahammül olmaksızın bu sorunları yenmek ve hedefe varmak mümkün değildir.

Sabır, insanın direncini artırır; iradesini güçlendirir ve ona yapabilirlik gücü kazandırır. Zorluklara direniş göstermeyen bir toplum, kendi sorunlarını çözemez ve düşmanlarına karşı koyamaz. Zalimlerin üstesinden gelmenin ve sömürücülerden kurtulmanın tek yolu, direniş ve sabır göstermektir.

Özellikle susuzluğun tahammül sınırlarını zorladığı sıcak ve uzun yaz günlerinde Oruç, insana gözle görülür bir şekilde sabır ve direnç kazandırır. Zorluk ve sıkıntılara karşı tahammülü kolaylaştırır.

Kur’ân-ı Kerim’de "Sabrederek ve namaz kılarak yardım dileyin" [1] buyrulmuştur. Sabretmenin en somut örneklerinden birisi oruç tutmaktır.

Nitekim bu ayetle ilgili olarak “el-Kâfi” adlı eserde İmam Sadık’ın (a.s) şöyle buyurduğu nakledilir:

"Bu ayette geçen “sabır” kavramından maksat, oruçtur." [2]

Yine İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur:

"Birisi zor bir durumla karşılaştıysa veya başına bir musibet geldiyse, oruç tutsun. Çünkü yüce Allah “Sabrederek... yardım dileyin” buyuruyor." [3]

Yine İmam Sadık’ın (a.s) şöyle buyurduğu rivayet edilir:

"Hz. Ali (a.s) korkunç bir hadiseyle karşılaşınca, hemen namaza durur ve “Sabrederek ve namaz kılarak yardım dileyin” ayetini okurdu." [4]

Bu rivayetlerden, felaketlerin ve zorlukların baş gösterdiği durumlarda oruç tutmanın ve namaz kılmanın müstehap olduğu anlaşılıyor.

Şunu da hatırlatalım ki, söz konusu ayet sadece oruçla sınırlı değildir. Sabrı oruca yorumlamak, genel kavramı örneklerine tatbik etmek babındandır.

----------------

[1]- Bakara, 45.

[2]- el-Kâfi, c.4, s.63, h.7.

[3]- el-Kâfi, c.3, s.480, h.1.

[4]- el-Kâfi, c.4, s.63 ve 66.