Soru 801: Kendine taam (buğday, pirinç vb.) satın alması için fakire bir müdd (yaklaşık 750 gr.) taamın parasını vermek kifayet eder mi?

Cevap: Fakirin, kendisinden vekil olarak parayla taam satın alacağına ve sonra onu keffaret olarak kabul edeceğine güvenirse sakıncası yoktur.

Soru 802: Fakirlerden bir grubunu doyurmak için vekil olan bir kişi, kendi çalışması ve aşçılığı karşılığında kendisine verilen keffaret malından ücret alabilir mi?

Cevap: İş ve pişirme ücretini alması caizdir; ancak onu keffaretten alması caiz değildir.

Soru 803: Hamile olduğu veya doğumu yaklaştığı için oruç tutamayan bir kadın, doğumdan sonra gelecek Ramazan ayından önce tutmadığı oruçları kaza etmesi gerektiğini bildiği halde kasıtlı veya kasıtsız olarak orucu kaza etmez ve birkaç yıl geciktirirse sadece o yılın keffaretini vermesi yeterli midir, yoksa geciktirdiği bütün yılların keffaretini mi vermesi gerekir? Kasıtlı olduğu durumla, kasıtsız olduğu durum arasındaki farkı açıklar mısınız?

Cevap: Birkaç yıl geciktirmiş olsa kazasını geciktirdiği oruçlar için bir kere fidye vermesi farzdır; fidye ise her gün için bir müdd (yaklaşık 750 gr.) taam vermektir. Elbette sonraki Ramazan'a kadar geciktirmesi şer'î bir özrü olmaksızın önemsemezlik yüzünden olursa, fidye farz olur. Ancak orucun sıhhatine engel olan şer'î bir mazereti olursa fidye farz olmaz.

Soru 804: Bir kadın hastalığı nedeniyle oruç tutmaktan mazurdur ve gelecek yıl Ramazan ayına kadar da kaza oruçlarını tutmaya kadir değildir. Bu durumda kefaret onun boynuna mıdır yoksa kocasına mı farzdır?

Cevap: Eğer Ramazan ayı orucunun bozulması hastalık nedeniyle olursa ve kazasının gecikmesi de hastalığın devam etmesi sebebiyle olursa her gün için fidye unvanında bir mud yemek vermek kadının boynuna farzdır ve kocasına düşen bir vazife yoktur.

Soru 805: Üzerinde on gün farz oruç olan ve Şaban ayının yirmisinde oruçlarını tutmaya başlayan kimse öğleden önce veya sonra kasıtlı olarak orucunu yiyebilir mi? Eğer orucunu öğleden önce veya sonra yerse ne kadar keffaret vermesi gerekir?

Cevap: Bu durumda orucunu yemesi caiz değildir ve eğer kasıtlı olarak öğleden önce yerse, keffaret farz olmaz. Ancak öğleden sonra yerse, keffaret farz olur. Keffareti ise on fakiri doyurmak ve eğer bunu yapamazsa, üç gün oruç tutmaktır.

Soru 806: İki yıl arka arkaya hamile olan ve bu iki yılda oruç tutamayan, ancak şimdi oruç tutmaya gücü olan kadının hükmü nedir? Üzerine cem keffareti mi farz olur, yoksa sadece tutmadığı oruçları kaza mı etmesi gerekir? Orucunu böyle geciktirmesinin hükmü nedir?

Cevap: Ramazan ayının orucunu şer'î bir mazeret yüzünden tutmamışsa, üzerine sadece kaza farzdır. Orucunu yemekte mazereti, orucun rahmindeki veya doğurmuş olduğu bebeğe zarar korkusu olursa -kazayla birlikte- her gün için bir müdd taam fidye vermesi de farz olur. Ancak Ramazan ayından sonra şer'î bir mazereti olmaksızın orucun kazasını gelecek Ramazan ayına kadar geciktirirse, yine her gün için fakire bir müdd taam fidye vermesi farzdır.

Soru 807: Orucun keffaretiyle kazayla keffaret arasında tertip farz mıdır?

Cevap: Farz değildir.

Ayetullah el-Uzma Seyyid Ali Hüseyni Hamanei'nin İlmihali