Soru: İbadetin ruhsal dinginliğe ve huzura yol açtığı göz önüne alınacak olursa, neden bazı insanlar seyri sülük yolunda ruhsal hastalıklara yakalanmaktadır?

Kısa Cevap

"İslam orta yol dinidir, ne aşırılığa ne de ihmale yer vardır. Müslümanlar da İslam'ı takip ederek tüm konularda (ekonomik, ibadet vb.) aşırılıktan ve ihmalden kaçınmalı ve orta yolu seçmelidir. Eğer bir kişi bu dengeyi unutmazsa, asla bir sorun yaşamayacaktır.

Ayrıntılı Cevap

"İslam orta yol dinidir, ne aşırılığa ne de ihmale yer vardır. Müslümanlar da İslam'ı takip ederek tüm konularda (ekonomik, ibadet vb.) aşırılıktan ve ihmalden kaçınmalı ve orta yolu seçmelidir."

"İslami hükümler, insan toplumu için dengeli, ölçülü ve diğer dinlerin aşırılıklarından uzak bir seviyededir. Örneğin, Yahudi inancı maddi ve bedensel konulara daha fazla önem verirken, Hristiyanlık ruhani ve soyut konulara daha çok önem verir. İslam ise, her ikisine karşı dengeli bir tutum sergiler. Bu açıdan bakıldığında, Yahudi ve Hristiyan dinlerinin aşırılıklarını ölçmek için bir denge ölçeği gibidir. Onların aşırılıkları İslam'ın kurallarıyla ölçülüp belirlendiğinden, İslam ümmeti onlara karşı bir şahit olarak kabul edilir; yani onların dinlerindeki aşırılıklara ve ihmallere tanıklık eder." [1]

Bu nedenle, ibadet ve manevi yolculuk yoluna giren herkes, denge ve ölçüyü unutmamalı ve kendi gücünün ve kapasitesinin ötesinde davranmamalıdır. Eğer bir kişi bu dengeyi unutmazsa, asla bir sorun yaşamayacaktır. Eğer bazı insanların manevi yolculuklarında sorunlarla karşılaştıkları görülüyorsa, bunun nedeni dini liderlerin tavsiyelerine, yani denge ve ölçü ilkelerine uymamış olmalarıdır.

‏ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) أَلَا إِنَّ لِکُلِّ عِبَادَةٍ شِرَّةً ثُمَّ تَصِیرُ إِلَى فَتْرَةٍ فَمَنْ صَارَتْ شِرَّةُ عِبَادَتِهِ إِلَى سُنَّتِی فَقَدِ اهْتَدَى وَ مَنْ خَالَفَ سُنَّتِی فَقَدْ ضَلَّ وَ کَانَ عَمَلُهُ فِی تَبَارٍ أَمَا إِنِّی أُصَلِّی وَ أَنَامُ وَ أَصُومُ وَ أُفْطِرُ وَ أَضْحَکُ وَ أَبْکِی فَمَنْ رَغِبَ عَنْ مِنْهَاجِی وَ سُنَّتِی فَلَیْسَ مِنِّی وَ قَالَ کَفَى بِالْمَوْتِ مَوْعِظَةً وَ کَفَى بِالْیَقِینِ غِنًى وَ کَفَى بِالْعِبَادَةِ شُغُلًا.

İmam Bakır (a.s), Peygamber Efendimizden (s.a.a) şöyle naklediyor: “Bilin ki her ibadetin başlangıçta bir coşku ve aşırılığı vardır; sonra gevşekliğe ve durgunluk dönemine girer. Kimin ibadetindeki coşku dönemi benim sünnetime uygun olarak devam ederse, o doğru yolu bulmuştur. Ve her kim benim sünnetime muhalefet ederse, sapıtmış olur ve ameli boşa gider. Bilin ki ben hem namaz kılarım, hem uyurum, hem oruç tutarım, hem iftar ederim, hem gülerim, hem ağlarım. Kim benim apaçık yolumdan ve sünnetimden yüz çevirirse, benden değildir.” [2]

عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) إِنَّ هَذَا الدِّینَ مَتِینٌ فَأَوْغِلُوا فِیهِ بِرِفْقٍ وَ لَا تُکَرِّهُوا عِبَادَةَ اللَّهِ‏ إِلَى عِبَادِ اللَّهِ فَتَکُونُوا کَالرَّاکِبِ الْمُنْبَتِّ الَّذِی لَا سَفَراً قَطَعَ وَ لَا ظَهْراً أَبْقَى

İmam Bakır (a.s.) başka bir yerde Peygamber Efendimizden (s.a.a.) şöyle rivayet ediyor: “İslam, kolay ve meşakkatsiz bir dindir. Onda yumuşaklıkla ilerleyin ve Allah'a ibadeti Allah'ın kullarına dayatmayın. Bineğini yorup düşüren ve sonuçta ne yolculuğunu tamamlayabilen ve ne de bineğini sağlam bırakabilen binici gibi olmayın.” [3]

-----------

[1]- Küleyni, Usulü Kâfi, Kemrei tercümesi, c.2, s.710.

[2]- Hürrü Amuli, Vesailu’ş-Şia, c.1, s.109.

[3]- Hürrü Amuli, Vesailu’ş-Şia, c.1, s.110.