Soru 370: Zalim bir hükümetin gasp ettiği yerlerde oturmak, namaz kılmak veya oralardan geçmek caiz midir?

Cevap: Gasp edilmiş olduğu bilinirse, gasp edilmiş yerin hükmü uygulanır. Dolayısıyla tasarruf etmek caiz değildir ve tasarruf eden kimse zâmindir (kefildir).

Soru 371: Geçmişte vakıf olan ve sonraları ise, hükümetin tasarruf ederek okul yaptığı yerde namazın hükmü nedir?

Cevap: Şer'î bir sebeple tasarruf edildiği ihtimali itina edilir derecede olursa, orada namaz kılmanın sakıncası yoktur.

Soru 372: Ben cemaat namazını birkaç farklı okulda kılıyorum. Bazı okulların bulunduğu arsalar, sahiplerinin rızası alınmadan elde edilmiştir. Bu okullarda benim ve öğrencilerin namazının durumu nedir?

Cevap: Eğer konuyla ilgili yetkili kimsenin kanuni ve şer’i bir izinle o arsada okul yaptığına güçlü bir ihtimal verilirse, orada namaz kılmanın bir sakıncası yoktur.

Soru 373: Bir kimse, humus farz olan bir elbiseyle veya humuslu bir halı üzerinde bir müddet namaz kılarsa, bu namazlarının hükmü nedir?

Cevap: Bu gibi mallarda humus farz olduğunu veya onları kullanmanın hükmünü bilmezse, geçmiş namazları sahihtir.

Soru 374: Namazda erkeklerin kadınlardan önde durması farz mıdır?

Cevap: Namazda erkeklerin kadınlardan önde durması farz değildir; hatta aralarında bir karış miktarınca mesafe olursa, kadınların erkeklerden önde durmalarının sakıncası yoktur.

Soru 375: İmam Humeyni'nin ve İslâm İnkılabı şehitlerinin resimlerini camilere asmanın hükmü nedir? Bilindiği üzere İmam Humeyni fotoğrafların camilere asılmamasını istemiştir; bir de bu işin mekruh olduğu da söylenmektedir.

Cevap: Şer'an camilere bu resimleri asmanın sakıncası yoktur; ancak namaz esnasında o resimlerin üzerinin örtülmesi daha iyidir.

Soru 376: Bir kimse (İslâm Cumhuriyeti'nde) devlete ait bir lojmanda oturuyor. Oturma süresi bitmiş ve kendisine evi boşaltması bildirilmiştir. Boşaltması için tanınan süre bittikten sonra o kimsenin o evdeki namaz ve orucunun hükmü nedir?

Cevap: Tanınan süre bittikten sonra ilgili yetkililer tarafından evden yararlanma hususunda izinli olmazsa, o evdeki tasarrufları gasp hükmündedir.

Soru 377: Üzerinde resim bulunan seccadenin üzerinde ve yazılı mühürlere namaz kılmak mekruh mudur?

Cevap: Bunun kendiliğinden bir sakıncası yoktur. Ancak Şia'ya iftira edenlerin eline bahane verecek şekilde olursa, bu tür şeyleri üretmekten ve üzerinde namaz kılmaktan sakınmak farzdır.

Soru 378: Namaz kıldığımız yer pak olmaz ama secde ettiğimiz yer pak olursa, namazımız sahih midir?

Cevap: Yerin necaseti elbiseye veya vücuda geçecek şekilde olmazsa ve secde yeri de pak olursa, orada namaz kılmanın sakıncası yoktur.

Soru 379: Arsası geçmişte mezarlık olan bir kurumda çalışmaktayım. Bundan yaklaşık 40 yıl önce bu mezarlık terkedilmiş ve 30 yıl önce üzerine bu bina yapılmıştır. Şimdi o mezarlığın hepsini kurumlar kapsamış, yapımı tamamlanmış ve mezarlıktan bir eser kalmamıştır. Bu durumda şer'an görevlilerin bu gibi kurumlarda namaz kılmaları sahih midir?

Cevap: Söz konusu binanın arsasının mezarlık için vakfedilmiş olduğu şer'î bir yolla ispatlanması dışında, bu kurumu kullanmanın ve orada namaz kılmanın sakıncası yoktur.

Soru 380: Mümin gençler -marufu emretmek için- haftada bir veya iki gün namazlarını gezi yerlerinde, parklarda kılmayı kararlaştırmışlar; ancak bazı büyükler parkların mülkiyeti belli olmadığını söylüyorlar. Oralarda namazın hükmü nedir?

Cevap: Şimdiki parklarda namaz kılma ve benzeri şekillerde yararlanmanın sakıncası yoktur ve sırf gasp edilmiş olma ihtimaline önem verilmez.

Soru 381: Bulunduğum şehirdeki bir lisenin olduğu arsa başka bir şahsa aittir. Bu arsa şehir haritasında (planlamasında) görüldüğü üzere park yapılmalıydı. Ancak çok ihtiyaç olduğundan ve yetkili kimselerin de kabulüyle okula dönüştürülmesi kararlaştırıldı. Arsanın sahibi, arazisinin devlet tarafından istimlak edilmesine ve orada namaz ve benzeri ibadetlerin yapılmasına razı olmadığını bildirmiştir. Lütfen bu arsada kılınan namazlar hakkında görüşünüzü belirtir misiniz?

Cevap: Eğer o arsa, İslam meclisinin kararlaştırdığı kanun ve Anayasayı Koruma Şurası tarafından da teyit aracılığıyla sahibinden alınırsa, orada namaz kılmanın ve diğer tasarrufların uygulanmasının bir sakıncası yoktur.

Soru 382: Şehrimizde birbirine yakın ve aralarında sadece bir duvar bulunan iki cami vardır. Bundan bir süre önce müminlerden bir grup, camileri birleştirmek için aralarındaki duvarın büyük bir bölümünü yıktılar. Bu hareket bu camilerde namaz kılma hususunda bazılarında şüphe uyandırdı ve bu hususta hâlâ şüphe içindeler. Bu meselenin çözümü nedir, açıklar mısınız?

Cevap: İki cami arasındaki duvarın kaldırılması, o camilerde namaz kılmanın sakıncalı olmasını gerektirmez.

Soru 383: Yollardaki dinlenme tesislerinde yemek yemeyen bir kimsenin, bu tesislerde bulunan mescit ve namazhanelerde namaz kılması caiz midir, yoksa sahibinden izin mi alması gerekir?

Cevap: Namazhanenin tesis sahibine ait olduğuna ve oradan sadece lokantada yemek yiyenlerin yararlanabileceklerine izin verildiği ihtimali olursa, izin alınması farzdır.

Soru 384: Gasp edilmiş bir yerde seccade, tahta vb. üzerinde namaz kılan kimsenin namazı batıl olur mu?

Cevap: Gasp edilmiş yerde kılınan namaz, seccade ve tahta üzerinde de olsa batıldır.

Soru 385: Günümüzde hükümetin tasarrufunda olan bazı şirket ve kurumlara ait binalar, şer'î mahkemenin hükmüyle sahiplerinin ellerinden alınmış olması sebebiyle bazıları oralarda kılınan cemaat namazlarına katılmıyorlar. Bu konudaki görüşünüz nedir?

Cevap: Eğer müsadere hükmünü veren yetkilinin kanuni salahiyeti olduğu ve müsadere hükmünü şeriat ve kanun ölçülerine göre verdiği ihtimali olursa, şer'an onun amelinin sahih olduğuna hükmedilir. Buna göre oradan yararlanmak caizdir ve gasp hükmüne girmez.

Soru 386: Bir caminin bitişiğinde hüseyniye olursa, orada cemaat namazı kılmak sahih midir ve acaba ikisinin sevabı eşit midir?

Cevap: Camide kılınan namazın, cami dışında kılınan namazdan daha faziletli olduğunda şüphe yoktur; ancak şer'an hüseyniye veya başka bir yerde cemaat namazı kılmak sakıncasızdır.

Soru 387: Haram müzik çalınan bir yerde namaz kılmak sahih midir?

Cevap: Haram müziği dinlemeyi gerektirecekse, orada durmak caiz değildir; ancak orada namaz kılınırsa, sahihtir. Müzik sesi, dikkati toplamaya engel olursa, orada namaz kılmak mekruhtur.

Soru 388: Namaz vakti yaklaştığı bir zamanda kayıklarla önemli görevlere gönderilen kimselerin namazlarının hükmü nedir? Şu durum da var ki, vaktinde namaz kılmazlarsa, ondan sonra namazı edâ olarak kılamayacaklardır.

Cevap: Bu durumda, mümkün olacak şekilde kayığın içinde namaz kılmaları farzdır.