Bismillahirrahmanirrahim

Başkalarıyla İlişkilerde Müminin Ahlakı

İmam Bâkır (a.s) şöyle buyurmuştur:

صَانِعِ الْمُنَافِقَ بِلِسَانِکَ وَ أَخْلِصْ مَوَدَّتَکَ لِلْمُؤْمِنِ وَ إِنْ جَالَسَکَ یَهُودِیٌّ فَأَحْسِنْ مُجَالَسَتَهُ

“Münafıkla dilinle uyum sağla ama mümini samimiyetle sev. Eğer bir Yahudi ile oturursan, ona iyi davran.”

Bu yüce hadis, müminin ahlakının ve görevlerinin bir yönüne işaret etmektedir. İmam (a.s), müminin üç tür insanla nasıl ilişki kuracağını belirtmiştir: Birincisi münafıktır ki, bu kişi gerçekte müşrik veya başka dinlere mensup olabilir ama zahiren kendini Müslüman gibi gösterir. İkincisi gerçekten İslam'a iman eden mümindir. Üçüncüsü ise, kitap ehlidir ve örnek olarak Yahudi verilmiştir.

Mümin, münafıkla sadece dilinde uyum sağlamalı; mümini samimiyetle sevmeli; ne münafık ve ne mümin olan Yahudi ile doğru bir şekilde ilişki kurmalıdır. Bir mümin, davranış ve sözlerinde başkalarına kötü bir izlenim vermemelidir.

İmam Bâkır (a.s) şöyle buyurmuştur:

لَیْسَ مِنْ أَخْلَاقِ الْمُؤْمِنِ الْمَلَقُ وَ الْحَسَدُ إِلَّا فِی طَلَبِ الْعِلْمِ

 "Müminin ahlakında dalkavukluk ve haset yoktur, yalnızca ilim talebinde hariç."

Müminin Dilini Korumadaki Ahlakı

İmam Bâkır (a.s) şöyle buyurmuştur:

إِنَّ هَذَا اللِّسَانَ مِفْتَاحُ کُلِّ خَیْرٍ وَ شَرٍّ فَیَنْبَغِی لِلْمُؤْمِنِ أَنْ یَخْتِمَ عَلَى لِسَانِهِ کَمَا یَخْتِمُ عَلَى ذَهَبِهِ وَ فِضَّتِهِ‏  فَإِنَّ (رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وآله) قَالَ: رَحِمَ اللَّهُ مُؤْمِناً أَمْسَکَ لِسَانَهُ مِنْ کُلِّ شَرٍّ فَإِنَّ ذَلِکَ صَدَقَهٌ مِنْهُ عَلَى نَفْسِهِ‏ ثُمَّ قَالَ (ع): لَا یَسْلَمُ أَحَدٌ مِنَ الذُّنُوبِ حَتَّى یَخْزُنَ لِسَانَهُ

“Doğrusu bu dil, her iyiliğin ve kötülüğün anahtarıdır. Bu yüzden mümin, altın ve gümüşe (kilit ve) mühür vurduğu gibi diline de mühür (suskunluk ve az konuşma) vurmalıdır. Çünkü Hz. Peygamber (s.a.a) şöyle buyurmuştur: 'Allah, dilini her türlü kötülükten koruyan mümine rahmet etsin; bu, onun kendisine verdiği bir sadakadır.' Sonra İmam (a.s) şöyle ekledi: Hiç kimse dilini tutmadan günahlardan korunamaz."

Müminin Bela ve Musibetlerdeki Ahlakı

İmam Bâkır (a.s) şöyle buyuruyor:

إِنَّ اللَّهَ یَتَعَهَّدُ عَبْدَهُ الْمُؤْمِنَ بِالْبَلَاءِ کَمَا یَتَعَهَّدُ الْغَائِبُ أَهْلَهُ بِالْهَدِیَّهِ وَ یَحْمِیهِ عَنِ الدُّنْیَا کَمَا یَحْمِی الطَّبِیبُ الْمَرِیضَ

"Şüphesiz Allah, tıpkı yolculuğa çıkan birinin ailesine hediye göndermesi gibi mümin kuluna sınavlarla lütfeder ve tıpkı doktorun hastayı koruması gibi onu dünya tehlikelerinden korur."

Müminin Mümin Kardeşiyle İlgili Ahlakı

İmam Bâkır (a.s) şöyle buyurmuştur:

إِنَّ الْمُؤْمِنَ أَخُ الْمُؤْمِنِ لَا یَشْتِمُهُ وَ لَا یَحْرِمُهُ وَ لَا یُسِی‏ءُ بِهِ الظَّنَّ

"Mümin, müminin kardeşidir; ona hakaret etmez, onu mahrum bırakmaz ve ona kötü zan beslemez."

İmam Bâkır (a.s) şöyle buyurmuştur:

مَنِ اسْتَفَادَ أَخاً فِی اللَّهِ عَلَى إِیمَانٍ بِاللَّهِ وَ وَفَاءٍ بِإِخَائِهِ طَلَباً لِمَرْضَاهِ اللَّهِ فَقَدِ اسْتَفَادَ شُعَاعاً مِنْ نُورِ اللَّهِ وَ أَمَاناً مِنْ عَذَابِ اللَّهِ وَ حُجَّهً یُفْلِجُ بِهَا یَوْمَ الْقِیَامَهِ  وَ عِزّاً بَاقِیاً وَ ذِکْراً نَامِیاً لِأَنَّ الْمُؤْمِنَ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لَا مَوْصُولٌ وَ لَا مَفْصُولٌ قِیلَ لَهُ ع مَا مَعْنَى لَا مَفْصُولٌ وَ لَا مَوْصُولٌ قَالَ لَا مَوْصُولٌ بِهِ أَنَّهُ هُوَ وَ لَا مَفْصُولٌ مِنْهُ أَنَّهُ مِنْ غَیْرِهِ

 "Allah için ve Allah'a iman temelinde bir kardeş edinen ve onunla kardeşlikte sadık kalan kimse, Allah'ın nurundan bir parıltı, Allah'ın azabından bir emniyet ve kıyamet gününde onunla başarılı olacağı bir delil elde etmiştir. Çünkü mümin, Allah'a nispetle ne birleşiktir ve ne de O’ndan ayrıktır. O hazrete ‘Ne birleşiktir ve ne de O’ndan ayrıktır’ ifadesinin manası nedir?' diye soruldu. O hazret şöyle buyurdu: 'O'na o kadar bağlı değildir ki kendisi olsun ve ondan o kadar kopuk değildir ki başkası olsun.'"

Müminin İlahi Hükme Karşı Ahlakı

İmam Bâkır (a.s) şöyle buyurmuştur:

فِی کُلِّ قَضَاءِ اللَّهِ خَیْرٌ لِلْمُؤْمِنِ

 "Allah'ın her hükmünde mümin için bir hayır vardır."

Bir gün bir adam İmam'ın (a.s) huzurunda şöyle dedi: "Allah'ım! Bizi tüm yarattıklarından bağımsız kıl."

İmam Bâkır (a.s) şöyle buyurdu:

لَا تَقُلْ هَکَذَا وَ لَکِنْ قُلِ اللَّهُمَّ أَغْنِنَا عَنْ شِرَارِ خَلْقِکَ فَإِنَّ الْمُؤْمِنَ لَا یَسْتَغْنِی عَنْ أَخِیهِ

"Böyle söyleme ama şöyle de: Allah'ım! Bizi kötü yarattıklarından bağımsız kıl; çünkü mümin kardeşinden bağımsız olamaz."

Müminin ahlakı, diğer insanların ahlakından farklı olmalıdır. Mümin, müminler, kafirler ve münafıklar da dahil olmak üzere diğer insanlarla, imanını yansıtan ve kimseyi incitmeyen bir şekilde davranmalıdır. Müminin ahlakı, aslında ilahi bir renge sahiptir ve bir mümin, bu rengi sözlerinde ve davranışlarında göstermeli ve zorluklar karşısında sabır ve metanetini kaybetmemelidir.