Soru 718: Âyât namazı nedir ve onun şer'an farz olmasının sebebi nedir?

Cevap: Âyât namazı iki rekâttır; her rekâtında beş rükû ve iki secde vardır. Âyât namazının şer'an farz olmasının sebepleri ise, güneşin ve ayın sadece bir bölümünün de olsa tutulması, deprem ve halkın genelinin korktuğu ilâhî nişanelerin, örneğin; normal olmayan kara, kızıl, sarı rüzgarlar, aşırı karanlık, gökyüzünde bazen görülen ateş, yıldırım ve gökten gelen korkutucu seslerin meydana gelmesidir. Ay, güneş tutulması ve deprem dışındaki olaylara, eğer korkunç olmazsa veya halkın çok azı korkarsa itibar edilmez.

Soru 719: Âyât namazı nasıl kılınır?

Cevap: Birkaç şekilde kılınabilir:

1- İnsan niyetten sonra tekbir getirir, bir Fatiha ve bir sureyi tam olarak okur. Rükûa gider ve rükûdan doğrulur. Yine bir Fatiha ve bir sure okuyarak tekrar rükûa gider, sonra yine doğrularak bir Fatiha ve bir sure okuyarak rükûa gider ve bu iş her rükûdan önce bir Fatiha ve bir de sure okumak suretiyle beş defa tekrarlanır, beşinci rükûdan doğrulduktan sonra secdeye giderek iki secde yapıp, ikinci rekât için ayağa kalkar ve ikinci rekâtı da birinci rekât gibi kılar, iki secdeden sonra teşehhüt okuyup selâm verir.

2- Niyetten sonra tekbir getirir, bir Fatiha suresini ve surenin bir ayetini okur. Rükûa gider ve rükûdan doğrulur. Sonra (Fatiha'yı okumaksızın) aynı surenin sonraki ayetini okuyarak tekrar rükûa gider, sonra yine doğrularak aynı surenin daha sonraki ayetini okuyarak rükûa gider; beşinci rükûa kadar böyle devam eder ve beşinci rükûdan önce ayetlerini okuduğu sureyi tamamlar, sonra beşinci rükûa gider, sonra da iki secde yapıp ikinci rekât için ayağa kalkar ve ikinci rekâtı da birinci rekât gibi kılar, teşehhüt okuyup selâm verir. Her rekâtta surenin bir ayetini okumak istediğinde her rekâtın başlangıcında okuduğu Fatiha'yla yetinir ve onu birden fazla okuyamaz.

3- Rekâtların birini yukarıdaki iki şekilden birine uygun olarak ve diğer rekâtı diğer şekilde yerine getirir.

4- Birinci kıyamda ayetini okuduğu sureyi mesela ikinci kıyamda veya üçüncü kıyamda ya da dördüncü kıyamda tamamlar. Bu durumda başını rükûdan kaldırdıktan sonra, sonraki kıyamda Fatiha'yı yeniden okuması peşinden beşinci kıyamdan önceyse bir sureyi tamam olarak veya bir surenin bir ayetini okuması gerekir; ancak, beşinci kıyamdan önce bir surenin bir ayetiyle yetinirse beşinci rükûa gitmeden önce o sureyi tamamlaması gerekir.

Soru 720: Âyât namazını farz kılan şeyler bir şehirde meydana gelirse, âyât namazı sadece o şehrin halkına mı farzdır? Yoksa, bunu bilen her mükellefe farz mıdır?

Cevap: Âyât namazını farz kılan şeyler bir şehirde meydana gelirse âyât namazı sadece o şehrin halkına ve o şehirle bir sayılabilecek kadar yakın olan yerlerin halkına da farzdır.

Soru 721: Deprem vuku bulduğu esnada baygın olan bir kişi deprem bittikten sonra ayılırsa üzerine âyât namazı farz olur mu?

Cevap: Deprem vuku bulduktan hemen sonra, depremin vuku bulduğunu bilmezse âyât namazı kılması farz olmaz; gerçi bu durumda bile âyat namazı kılması ihtiyata uygundur.

Soru 722: Bir bölgede deprem vuku bulduktan sonra genelde o bölgede kısa bir müddet içinde onlarca hafif yer sarsıntıları meydana gelir; bu durumda, âyât namazı açısından hüküm nedir?

Cevap: İster şiddetli olsun, ister hafif; her deprem için bir âyât namazı farzdır.

Soru 723: Sismoloji istasyonu hafif yer sarsıntılarının vuku bulduğunu ilan eder ve oturduğumuz bölgede kaç kere vuku bulduğunu da bildirir, ama biz, depremin vuku bulduğunu hissetmezsek bu durumda üzerimize âyât namazı farz olur mu?

Cevap: Deprem vuku bulduğunda ve ona yakın olan bir zamanda şahsen onun farkına varmazsanız size âyât namazı farz olmaz.