Son yıllarda dünyanın farklı coğrafi bölgelerinde yaşayan Müslümanlar arasında Noel ve yeni yıl kutlamaları önemli ölçüde artış göstermiştir. Bu festivali kutlama sembolleri Müslüman yerleşim bölgelerinin tüm şehirlerinde göze çarpmaktadır. Aynı zamanda medya ve sanal dünyada süslenmiş çam ağaçları (Noel Baba), Noel süs ışıkları, resimler, şarkılar ve Noel'i yücelten sloganlar vb. sürekli olarak paylaşılmaktadır. Ne yazık ki bu ithal Batı kültürü ve geleneği, Müslüman toplumlardaki bazı "fetva yetkilileri" tarafından da onaylanmıştır.

Hz. Peygamber (s.a.a) şu hadisiyle:

مَنْ تشبه بقوم فَهُو منهم

"Kim bir kavme benzemeye çalışırsa, kendini bir topluma benzetmeye çalışırsa, o onlardandır" [1] buyurarak Müslümanların gayrimüslimlerin bayramlarını kutlayamayacağını açıkça belirtmiştir.

Aslında, "Noel ve yeni yılı kutlamamak" konusu gündeme geldiğinde, ortada yeni bir tartışma yoktur ve Müslümanların diğer milletlerle, özellikle Hristiyanlarla olan ilişkileri dün başlamamış ve yeni bir konu değildir. Ancak ne yazık ki son yıllarda bu konuda daha önce görülmemiş akılsızca davranışların sergilendiğine şahit oluyoruz.

Peki Müslümanların Noel ve yeni yıl kutlamalarına aşırı ilgi duymalarına sebep olan şeyler nelerdir?

Cehalet ve Gaflet

Cehalet ve gaflet insanların en kötü düşmanı olmalıdır. Özellikle karşı karşıya olduğumuz büyük meseleler hakkındaki bilgisizlik ve habersizlik, çünkü cehalet ve gaflet insanları olmaları gereken yere değil, olmamaları gereken yere götürür. Bazı Müslümanlar çevrelerindeki olaylardan tamamen habersizdir ve sadece çevrelerinde meydana gelen olay ve meselelerin gerçeğinden habersiz olmakla kalmaz, hiç soru da sormazlar. Noel nedir? Yeni yıl nedir? Noel Baba kimdir? Bu günleri kutlayanların çok azı bu sorulara cevap verebilir.

Kavram olarak aslında birbirinden bağımsız olan "Noel" ve "yeni yıl", şimdi birleştirilmiş ve Batı'da "dini-kültürel festival" olarak ortaya çıkmıştır. Bu festivalde kullanılan sembollerin çoğu Batı kültürünün bir yansıması olarak ortaya çıkmıştır. Örneğin dünya çapında Noel ağacı (Christmas tree) olarak bilinen ağaç, dindar Hristiyanlar tarafından "İsa'nın doğumu ve dirilişinin ilan ağacı" olarak tanımlanır. Fakat Müslüman toplumlara "Noel ağacı" olarak değil, sadece yeni yıl eğlencelerinin bir sembolü olarak sunulur.

Açıktır ki Noel'i kutlayanların bazıları, kendilerinin veya çocuklarının Noel kutlaması bahanesiyle giydikleri sembollerin hurafe veya putperestlikle olan bağlantısından habersizdirler. İlginçtir ki bugünün gerçek özünü anlayan birçok Hristiyan, Noel'in hurafe olması nedeniyle bugünü kutlamamaktadır. Hatta çoğunluğu Hristiyanların yaşadığı Rusya'da 25 Aralık resmî tatil değildir.

Müslümanların Gayrimüslimleri Taklit Etmeye Teşvik Edilmesi

Günümüzde Müslümanların gayrimüslimleri örnek almadığı hiçbir alan kalmamıştır; eğitimden giyim tarzına, ekonomiden aile meselelerine kadar... Ne yazık ki onların yaptıklarını taklit etmeye çalışıyoruz. Bu sorun, Noel kutlamalarında hem resmi hem de gayri resmi olarak mevcuttur. Bu durum o kadar belirgindir ki, yeni yıl ve Noel festivalinin "en etkileyici" kutlama mekanları Müslüman ülkelerde düzenlenmektedir.

Müslüman olarak kendi kimliklerine karşı aşağılık kompleksine kapılmış bazı Müslümanlar, Hristiyan bayramlarını kutlayarak kendilerini mutlu etmeye çalışıyor ve birçok faaliyetlerinde Batılılarla aynı safta yer alarak medeni görünmek istiyorlar. Ancak bilinmelidir ki taklitler sadece aslını yaşatır. Ne kadar çok taklit edersen, o kadar çok başarısız olursun; ne kadar çok başarısız olursan, o kadar çok taklit edersin. Bu kısır bir döngü ve sonsuz bir çıkmazdır. Çözüm, kendi değerlerimiz üzerine kurulu bir hayat yaşamak ve bu değerleri yaşatmak için çaba göstermektir.

Özden ve Asaletten Uzaklaşma

Yirmi birinci yüzyılda, neredeyse tüm Müslüman toplumlar, İslam kültürünün ürünü olan hicri takvime, Ramazan ayı ve hac günlerinin hesaplanması dışında hiç ilgi göstermiyorlar. Çünkü dünyevi işlerimiz tamamen Batı takvimine bağlanmış durumda. Müslümanlarla gayrimüslimleri ayırt etmek ve hak ile batılı birbirinden ayırmak amacıyla, hicri takvimi (gün, hafta, ay, yıl belirlenmesinde) kendi takvim sistemimiz olarak kullanmamızın bize ne zararı olur ki?

Bugünün Müslümanları olarak biz, İslam'ın ilk dönemlerindeki hicri olayların özüne dikkat etmeyerek hicri kameri takvimi terk ettik. İlk Müslümanların yaşadığı zorlukları görmezden geliyor ve dayatılan Hristiyan takvimini görkemle kutluyoruz. Bu arada takvimlerin toplumların inançlarıyla son derece önemli bir bağlantısı olduğuna dikkat edilmelidir. Örneğin kendi özel takvimini kullanan nadir ülkelerden biri olan Etiyopya'nın takvimi, Etiyopya Ortodoks Tewahedo Kilisesi tarafından özel olarak düzenlenmiştir. Aynı durum Budistlerin ve Çinlilerin onayladığı takvim için de geçerlidir.

Ticari Fırsatçılar

Batı ülkelerinde Noel yaklaşırken harcama ve tüketim grafiğinin bir anda baş döndürücü bir şekilde yükseldiği görülmektedir. Çünkü tüketicilik bu festivalin ayrılmaz bir parçasıdır. Bazı araştırmalar, İngiltere'de her ailenin Noel festivali boyunca tüketiminin % 29 arttığını göstermektedir. Elbette gösterişli ışıkların aşırı alımı, yanıltıcı medya reklamları, yeni yıl ürün ve malları, pahalı hediye değişimi kültürü göz önüne alındığında, harcamaların artması pek de şaşırtıcı değildir.

Doğal olarak son zamanlarda büyük artış gösteren "online" ticaret ve kıtalararası pazarlama şirketleri, Noel kutlaması bahanesiyle aşırı para harcama kültürünü Batı dışı dünyaya dayatmaya başlamışlardır. Ne yazık ki bu şirketlerle rekabet halinde olan yerel şirketler de buna paralel olarak Noel süs sembollerini ithal etmeye başlamışlardır. Bu durumu sürekli deneyimleyen Müslümanlar, bunu normal bir durum olarak kabul etmeye başladılar. Hatta bazen fiyatların düşmesi nedeniyle bu festivali dört gözle bekler oldular.

Ahlaksızlığı Yayan Ortamlar

Noel ve yeni yıl kutlamaları, toplumun ruhunu inciten ve İslami değerleri çöküşe sürükleyen ahlaksızlık ve günahlarla iç içedir. Bu festival Hristiyanlar için dini ve ailevi bir temele sahip olsa da, bu festivalde gerçekleşen ahlaksızlık ve kötü davranışlar, bu Hristiyan dini geleneğini çok kötü bir duruma getirmiştir.

Bu festivalin çeşitli partilerinde, tatillerinde ve eğlencelerinde gerçekleşen ahlaksızlık ve fuhuş ile Allah'ın haram kıldığı kumarın süslenmiş bir şekli olan piyango oyunlarının birçok ülkede ortaya çıktığını görüyoruz. Bazı Müslümanlar şu anda bu tür ahlaksızlıklara ilgi duydukları için, bu festivalde olanları kınamak yerine, çoğu bu festivali ve Noel kutlamalarını savunmaya çalışıyor. Hatta bu konuda alimler tarafından yapılan nasihatleri bile dinlemiyorlar.

Sonuç:

Sonuç olarak gördüğümüz gibi, bu konu Noel veya yeni yıl kutlamasından daha geniş kapsamlı ve tamamen ciddi ve vahim bir konudur. Bu nedenle bu sorun sadece hutbe ve vaazlarla veya Noel ve yeni yıl kutlamalarının haramlığı hakkında makaleler yazmakla çözülmez. Elbette bu tür çabalar uygun bir çözüm bulmada büyük katkı sağlayacaktır. Ancak sorunları kökünden çözmek gerekir. Örneğin insanların tarih bilgisini artırmak için çaba gösterilmeli, onlara meselelere eleştirel bir gözle bakmaları gerektiği anlatılmalı ve başkalarına kendi tarih ve değerlerimizin olduğu öğretilmelidir. Kendi özümüzü ve cevherimizi tanımalı, kaybedilen ihtişam ve büyüklüğe ulaşmak için çaba göstermeliyiz.

Yine tekrar hatırlatıyoruz ki başkalarını ne kadar çok taklit edersek, o kadar çok başarısız oluruz ve ne kadar çok başarısız olursak, mecburen daha fazla taklide yöneliriz. Bu kısır döngüden ve karmaşık çıkmazdan kurtulmanın yolu, ekonomiden siyasete, kültürden eğitime, sanattan spora her alanda kendi değerlerimize göre yaşamak ve bu hayatta İslami ve insani değerlerimizi yeniden canlandırmak için sıkı çalışmaktır.

----------

[1]- Evali’l-Leâlî, c.1, s.165.