“İmam Bâkır” diye meşhur olan Muhammed b. Ali b. Hüseyin b. Ali b. Ebi Talib (Arapça: الإمام الباقر عليه السلام), Şiaların beşinci İmamı, İmam Seccad’ın (a.s) oğludur.

Annesi İmam Hasan Mücteba’nın (a.s) kızı Fatıma’dır. İmam Cafer Sadık (a.s) onu Al-i Hasan’da (a.s) bir benzerinin bulunamayacağı pak bir kadın olarak tanıtmıştır.[1]

Doğumu:

İmam Muhammed Bakır (a.s) hicretin 57. yılında Recep ayının 1’i, Salı günü[7] veya Cuma günü Medine’de dünyaya gelmiştir.[2] Ama bazıları tereddüt ederek İmam'ın, (a.s) Sefer ayının üçünde dünyaya geldiğini söylemiştir.[3] İmam Bakır (a.s) küçük yaşta Kerbela vakıasında hazır bulunmuş ve yaşanan o hadisenin bir bölümünü nakletmiştir.[4]

Hz. Resul-ü Kibriya Efendimiz (s.a.a) İmam Muhammed Bakır (a.s) dünyaya gelmeden onlarca yıl önce onun adını “Muhammed” ve lakabını ise, “Bakır” koymuştur. Cabir ve başkalarının rivayeti buna delalet etmektedir.[5]

İmam Muhammed Bakır (a.s) anne ve baba tarafından Haşim oğullarından olan ilk Haşimidir ve ayrıca nesebi, anne ve baba tarafından İmam Ali’ye (a.s) ulaşmaktadır.[6]

Lakapları: Şakir, Hadi ve Bakır’dır. “Bakır” en meşhur lakabıdır. “Bakır” yarıp açan anlamına gelir. Yakubi şöyle yazmaktadır: İlmi yardığı için “Bakır” olarak adlandırılmıştır.[7] Meşhur künyesi, Ebu Cafer’dir.[8] Hadis kaynaklarında daha çok "Birinci Ebu Cafer" olarak zikredilmektedir.

İmamet süresi 19 yıldır. Küçük yaşta Kerbela vakıasına tanık olmuştur.[9] İmam Muhammed Bakır’ın (a.s) zamanında tarihî koşulların münasip olmasından dolayı İmam (a.s) büyük bir ilmî hareket başlatmış ve daha sonra İmam Cafer Sadık (a.s) zamanında bu hareket doruk noktasına çıkmıştır. İlim, züht, azamet ve fazilet noktasında herkesten üstün olduğu belirtilen İmam Bakır'dan (a.s), fıkıh, tevhit, Kur'an, sünnet ve ahlak konularında çok sayıda hadis nakledilmiştir. Ayrıca İmam Muhammed Bakır'ın (a.s) imameti döneminde Şia'nın ahlak, fıkıh, kelam ve tefsir gibi çeşitli alanlardaki görüşlerinin yazılması konusunda büyük adımlar atılmıştır.

Ehlisünnet büyükleri de İmam Muhammed Bâkır’ın (a.s) ilmî ve dinî şöhretine tanıklık etmişlerdir. Kabr-i şerifleri Medine’de Cennetü’l Baki mezarlığındadır.[10]

----------

[1]- Şeyh Müfid, el-İrşat, s. 508.

[2]-Taberi, Delailü'l İmame, s. 215; Tabersi, İ'lamü'l Vera, c. 1, s. 498.

[3]-Meclisi, Bihar, c. 46, s. 212.

[4]-Yakubi, Tarih-i Yakubi, c. 2, s. 289.

[5]-Kifayetü’l Eser, s. 144-145.

[6]- Şeyh Müfid, el-İrşat, s. 508.

[7]- Yakubi, Tarih-i Yakubi, c. 2, s. 289.

[8]- Taberi, Delailü’l İmamet, s. 216.

[9]- Yakubi, Tarih-i Yakubi, c. 2, s. 289.

[10]- Kuleyni, Kâfi, c. 1, s. 469; El-Müfid, el-İrşat, s. 508.