Soru 880: Humusu verilmeyen mal ile yapılan eve humus düşer mi? Eğer humus düşerse, şu anki mi, yoksa inşa edildiği dönemdeki değeri üzerinden mi verilmelidir?

Cevap: Eğer söz konusu ev kendisinin oturması için yıl içindeki gelirlerden yapılmış olursa ve bir müddet oturduktan sonra evi satarsa, o parada humus yoktur. Ancak ev üzerinden yıl geçmiş parayla yapılırsa, yapımda kullanılan paranın humusu verilmelidir.

Soru 881: Bir süre önce içinde oturduğum daireyi sattım. Bu da tam humus yılımın başına rastladı. Kendimi şer'î hakları yerine getirmekle görevli biliyorum. Yaşadığım şu günlerde bir zorlukla karşılaştım, bu konuda yapmam gereken nedir?

Cevap: Satılan evi humusu olmayan mal ile almışsanız onun satışından elde edilen parada humus yoktur. Yine, elde edilen parayı satış yılının giderlerini karşılamak için, mesela ihtiyacınız olan ev veya diğer şeyleri satın almak için harcarsanız humusunu vermeniz farz değildir.

Soru 882: Şehirlerden birinde inşaat halinde olan bir evim var. Ben de şu anda devlet lojmanlarında kaldığım için o eve ihtiyacım yok; onu satarak geliri ile kendime özel bir otomobil almak istiyorum, acaba evin satış bedelinde humus var mıdır?

Cevap: Söz konusu evi aynı yılın kazancıyla, o yılın ihtiyacı olarak oturmak için almış veya inşa etmişseniz, onun satış bedeline humus lazım gelmez. Aynı şekilde evi bitirip içinde bir müddet oturduktan sonra onu satarsanız, o parada humus yoktur.

Soru 883: Evime birkaç demir kapı satın aldım; beğenmediğim için iki yıl sonra sattım. Bu satıştan elde edilen parayı, (bu kapıların yerine) aynı fiyata alüminyumdan kapı yapmaları için alüminyum şirketine yatırdım. Acaba bu parada humus var mıdır?

Cevap: Sorudaki takdirde kapıların satışından elde edilen para aynı yıl ev kapılarının alımında kullanılmışsa onda humus yoktur.

Soru 884: Bir şirkete, ileride bana ev yeri vermeleri için, bir kısmını borç temin ederek bir milyon riyal verdim. Şu anda o paranın üzerinden bir yıl geçmektedir; şimdiye kadar borcumun bir miktarını da ödemiş bulunmaktayım; bu paraya humus lazım gelir mi ve (eğer gelirse) ne kadar gelir?

Cevap: Eğer ihtiyaç olan ev için alınan yer, önceden bir miktar ödeme yapılmaya bağlı ise ona verdiğiniz parada -kazancınızdan olsa bile- humus yoktur.

Soru 885: Evini satıp ondan aldığı parayı kâr ortaklığı için bankaya yatırırsa humus yılı girdiğinde hükmü nasıl olur? Ev alıncaya kadar bu parayı elinde bekletirse hükmü nedir?

Cevap: Söz konusu evi yıllık kazancından, oturmak için yıllık ihtiyacından sayılsın diye kazanç yılında almış veya inşa etmiş olur ve evde bir süre oturmuşsa, humus yılı geçtikten sonra onu satarsa, satış bedelinde humus yoktur.

Soru 886: Ev veya araç almak için tedricen biriktirilen paraya humus lazım gelir mi?

Cevap: Eğer ihtiyaçlarınızı almanız gelirinizin bir kısmını biriktirmeğe bağlıysa ve iki üç ay içinde o biriktirilen parayı zaruri ihtiyaçlarınıza harcayacaksanız ve o paranın humusunu vermeniz ihtiyaç duyduğunuz şeyleri almanıza engel olacaksa, o parada humus yoktur.

Soru 887: Birkaç yıl önce humusu verilmemiş para ile bir araba satın aldım. Şu an onu aldığım fiyatın birkaç katına satabilirim. Şimdi onu satarak oturmam için bir ev almak istiyorum. Arabamı sattığımda ondan alacağım paranın tümüne mi, yoksa sadece satın aldığımda ödediğim paraya mı humus lazım gelir? Şöyle ki, alım satımdaki fiyat farkı arabanın satış yılının kazancından hesaplanarak, onun üzerinden bir yıl geçtikten sonra, ihtiyaçlarda kullanılmadığı takdirde ona humus lazım gelir mi?

Cevap: Eğer arabaya ihtiyacınız olur ve onu kazanç yılında yıllık kazancınızdan alır ve sonra satarak bedeliyle humus yılında ev satın almak gibi bir ihtiyacınızı karşılamak için sarf ederseniz arabanın bedelinde humus yoktur. Eğer arabanızı ticari amaçla çalıştırmak için veresiye veya borç para ile almış iseniz ve sonra onun borçlarını kazancınızla öderseniz, sadece onun borçlarına ödemiş olduğunuz miktarının humusunu vermelisiniz. Böyle değil de, onu üzerine humus gelmiş kazancınız ile satın almış iseniz, satış günündeki bedelinin tamamının humusunu vermeniz farzdır.

Soru 888: Sade bir evim vardı. Bazı sebeplerden dolayı başka bir ev almaya karar verdim. Ev alımında eksik kalan parayı tamamlamak ve borçlarımı ödeyebilmek için ticarî amaçla çalıştırdığım arabayı satmak zorunda kaldım. Bankadan ve şehrimizin "karz-ı hasen" kurumundan da kredi aldım. Elbette, arabanın satışı humus yılım girmeden önce gerçekleşti; ondan elde edilen para ile borçlarımın bir kısmını kapattım. Acaba bu satıştan elde edilen parada humus var mıdır?

Cevap: Sorudaki takdirde arabanın satış bedelinde humus yoktur.

Soru 889: İnsanın yıllık kazancı ile kendisinin veya ailesinin ihtiyacını karşılamak amacıyla satın aldığı ev, otomobil ve ihtiyaç olan diğer eşyaları, zaruret ya da daha iyilerini almak amacıyla satacak olursa humus yönünden bunların durumu ne olur?

Cevap: İhtiyaç olan şeylerin satışından elde edilen parada humus yoktur.

Soru 890: Humusu verilmiş maldan ticaret kastı olmaksızın sadece yararlanmak amacıyla ev, araba veya diğer ihtiyaçlarını alır, sonra bir sebepten dolayı satarsa o malların fiyatının yükselmesi yüzünden humus lazım gelir mi?

Cevap: Sorudaki takdirde kıymet yükselmesinden meydana gelen kârda humus yoktur.