Bismillahirrahmanirrahim

Soru: Saygı değer hocam selamlar. Hüsün-kubüh meselesinde açıkladığınız üzere: Eş’arilere göre Allah inananları cehenneme atabilir; oysa bunun size (Ehlibeyt Mektebine) göre zulüm olacağına hüküm veriyorsunuz. Hâlbuki bütün insanlar için, hatta Muhammed (a.s) için bile cenneti hak etme diye bir durum olamıyor. Çünkü insan yaptığı bütün hayırlı amellerinde kendisi yaratamıyor. Dolayısıyla sahiplenme söz konusu olamaz. Güzellikler tamamıyla Allah’tandır; öyle ki insanlar Allah’ın verdiği nimetlerin bir tanesinin bile karşılığını vermesi mümkün değildir ki bu cehennem dahi olsa Allah o mahlûklarını ebedi sonsuz hayata mazhar etmesi bile başlı başına nimet olsa gerek. Durum böyle iken neden Ehlibeyt (sizin anladığınız Ehlibeyt) ve Mutezile böyle bir yanlışlığa düşebiliyor? Allah “fail-i muhtar”dır; Allah “fa'alün lima yüriid”dir. Netice olarak kemal-i mutlak mertebesinde bir rab olacak, sonra da kendi yarattığı mahlûklara mecbur olup iradesini ortadan kaldıracak. Böyle bir şeye nasıl inanılabilir? Cevabınızı bekler gayretlerinizden dolayı tebrik ederim. Cemal Öztürk, Bingöl.

Cevap: Sayın Cemal Öztürk kardeşim, Selamun aleykum!

Belli olan siz söz konusu yazıyı dikkatlice okumamışsınızdır. Çünkü bu sorduğunuz sorunun cevabı da orada verilmiştir. Kısaca tekrarlamak gerekirse, bize göre Ehl-i Beyt mektebinin görüşünün yanlış anlaşılmasına vesile olan şey bir noktanın dikkate alınmamasıdır. Zannediliyor ki biz Allah-u Teâlâ iyi insanları cehenneme, kötüleri de cennete götürmez dediğimizde, sanki Hak Teâlâ’nın bundan aciz olduğunu söylemek istiyoruz. Yine bunu söylemeği bir türlü Allah-u Teâlâ’nın işlerine müdahale veya (haşa) ona bir görev tayini olarak addediliyor. Oysa bunun ikisi de yanlış bir algılamadır. Evvela bir şeyi yapabilmek ile yapmak arasında çok fark vardır. Mümkündür ki bir kimse birçok şeye güç yetirsin, ama onu çeşitli nedenlerden dolayı yapmasın. Allah-u Teâlâ da evet ki her şeye kadirdir. Ama bu onun her şeyi yapacağı anlamına gelmez. Biz diyoruz ki Allah-u Teâlâ zalimleri, kötüleri cennete götürebilir, ama asla bunu yapmaz. İyileri cehenneme götürebilir, ama asla bunu yapmaz. Zira O Kadir-i Mutlak olmanın yanı sıra Adil-i Mutlak'tır da; Hekim-i Mutlak'tır da. Bunu yapmaması onun (haşa) acizliğinden değil, adalet ve hikmetinden kaynaklanan bir şeydir. Yani olaya Rabbulaleminin bütün Yüce sıfatlarını dikkate alarak bakmak lazım, sadece bir tanesini değil. Sonra bunu söylemek (haşa) O zat-ı Mukaddes’in işlerine müdahale veya ona görev tayini falan da değildir. Bu onun sıfat-ı âliyesinin tümünü dikkate alıp bundan çıkan sonuçları idrak ederek ortaya koymaktır. Sonra bu sonuçların hepsini bizzat Hak Teâlâ kendi kitabında açıkça beyan etmiştir. Mesela eğer Rabbulalemin Kur'an'da kendisini adil ve asla zulmetmeyen birisi olarak tanıtıyorsa, benim bunun aksini söylemeğe hakkım var mı? Zulmün adaletin de ne olduğunu eğer bizim aklımız kestiremeyecekse, o zaman birçok ayette Allah’ın bizi adaletli olmaya veya zulmümden kaçınmaya davet etme anlamsız olmaz mı? Kestiremeyeceğimiz bir şeyi bizden niye istesin ki? Yine eğer aklımız bu tür şeyleri idrak etmeye yetersiz ise, onlarca ayette Allah-u Teâlâ’nın bizleri genel anlamda düşünmeğe, akletmeğe emretmesi abes olmaz mı?

Son olarak siz aziz kardeşime bu konular üzerinde biraz daha derin düşünmenizi ve özellikle söz konusu yazıyı tekrar dikkatle okumanızı tavsiye ediyorum.