…

Soru 691: Bâliğ olmadan önce doğum yerinden başka bir şehre göç eden, ama vatandan vazgeçmekle ilgili şer'î hükmü bilmeyen kimsenin buluğ çağına ulaştıktan sonra doğum yerindeki namaz ve orucunun hükmü nedir?

Cevap: Doğum yerinden babasına tabi olarak göç eder ve babası yaşamak için tekrar oraya dönmeyi niyet etmezse orada o kimse hakkında vatan hükmü geçerli değildir.

Soru 692: İnsan vatanı olan bir yerde şimdi oturmaz, ama bazen eşiyle birlikte oraya giderse eşi de kocası gibi orada namazı tam mı kılmalıdır? Eşi oraya tek başına giderse namazının hükmü nedir?

Cevap: Sırf o yerin kocasının vatanı olması, hanımın da vatanı olması için yeterli olmadığından orada eşi hakkında vatan hükmü uygulanmaz.

Soru 693: İş yeri vatan hükmünde midir?

Cevap: Bir yerde bir işle uğraşmak oranın vatan olması için yeterli değildir; ancak, oturduğu yerden şer'î mesafe miktarınca uzak olan iş yerine evinden her on günde en azından bir defa gidip gelmek zorunda ise onun hakkında iş yerinde vatan hükmü uygulanır; dolayısıyla namazı tam olur ve orucu da sahihtir.

Soru 694: İnsanın vatanından vazgeçmesinden maksat nedir? Sırf kadının evlenmesi ve kocasının istediği yere gitmesi vatanından vazgeçmek sayılabilir mi?

Cevap: Maksat, bir daha oturmak için vatanına geri dönmemek niyetiyle oradan çıkmaktır. Sırf diğer şehirde olan kocasının evine gitmesi asıl vatanından vazgeçmesini gerektirmez.

Soru 695: Asıl vatan ve ikinci vatan meselesi hususundaki görüşünüzü açıklar mısınız?

Cevap: Asıl vatan; insanın doğup, büyüdüğü ve yetiştiği yerdir. İkinci vatan; mükellefin en az yedi sekiz yıl kalmağı kast ettiği yerdir.

Soru 696: Anne-babam Save şehri ahalisindendirler. Her ikisi de çocuk yaşta Tahran'a gelerek oraya yerleşmişler. Evlendikten sonra babam iş yeri olan Çalus şehrine yerleşmiştir. Şimdi, Tahran'da dünyaya gelmeme rağmen orada hiç kalmadığımı göz önünde bulundurarak Tahran ve Save'de namazı nasıl kılmam gerekiyor?

Cevap: Tahran'da dünyaya geldikten sonra eğer orada büyümemişseniz Tahran sizin asıl vatanınız sayılmaz. Ayrıca, Tahran ve Save'yi eğer vatan edinmemişseniz bu iki şehirde sizin için vatan hükmü uygulanmaz.

Soru 697: Asıl vatanından vazgeçmeyen ve altı yıldır başka bir şehirde oturan kimse taklitte İmam Humeyni'ye bağlı kalsa, oradan kendi vatanına gittiğinde namazı tam mı kılmalıdır, seferî mi?

Cevap: Önceki vatanından vazgeçmedikçe onun hakkında vatan hükmü sabittir; orada namazı tam ve orucu da sahihtir.

Soru 698: Ders okumak için dört yıldır Tebriz şehrinde bir ev kiralayan ve mümkün olursa orada devamlı kalmayı kasteden bir üniversite öğrencisi şimdi mübarek Ramazan ayında ve diğer bazı vakitlerde asıl vatanına gidip gelmektedir; her iki mekân onun vatanı sayılır mı?

Cevap: Ders okuduğu yeri şimdi vatan edinmeği azmetmedikçe orası onun vatanı sayılmaz. Asıl vatanından ise vazgeçmedikçe, oranın vatan olma hükmü sabit kalır.

Soru 699: Ben Kirmanşehr şehrinde dünyaya geldim. Altı yıldır da Tahran'da oturmaktayım; ancak, asıl vatanımdan vazgeçmiş değilim. Ayrıca, Tahran'ı da vatan edinmeyi niyet ettim. Her yıl veya iki yılda bir kere Tahran'ın bir bölgesinden diğer bölgesine taşınmaktayız. Bu durumda, Tahran'da namaz ve oruçlarımın hükmü nedir? Buna ilave, taşındığımız bölgede (Tahran'da) altı aydan fazla kaldığımızda orada da bizim için vatan hükmü geçerli midir? Gün boyunca Tahran'ın çeşitli bölgelerine gidip döndüğümüzde namaz ve oruçlarımızın hükmü nedir?

Cevap: Şimdi Tahran'ı veya Tahran'ın bir mahallesini vatan edinmişseniz Tahran'ın hepsi sizin vatanınız sayılır ve Tahran'ın bütün bölgelerinde sizin için vatan hükmü uygulanır; dolayısıyla namazınız tam ve orucunuz da sahihtir. Bu durumda Tahran'ın içinde gezmeniz de yolculuk hükmüne girmez.

Soru 700: İş yeri ve evi Tahran'da olan bir köylünün anne-babası köyde yaşıyorlar, orada arazileri vardır. O köyde dünyaya gelen bu adam anne-babasını ziyaret etmek veya onlara yardım etmek için köye gidiyor; ancak, köye dönüp orada oturmaya hiç isteği yok, bu adamın o köyde namaz ve orucu nasıl olur?

Cevap: Oturmak ve orada yaşamak için o köye dönmeyi niyet etmezse orada bu kimse hakkında vatan hükmü uygulanmaz.

Soru 701: İnsanın hiç oturmadığı doğum yeri onun vatanı sayılır mı?

Cevap: Orada uzun bir müddet kalır ve orada büyürse, oradan vazgeçmedikçe orası o kimse için vatan hükmündedir; aksi takdirde vatanı sayılmaz.

Soru 702: Uzun yıllar boyu (9 yıl) vatanı olmayan bir şehirde ikamet eden ve şimdi vatanına dönmekten men edilen, ancak, bir gün oraya döneceğini bilen kimsenin namaz ve orucunun hükmü nedir?

Cevap: Şimdi oturduğu şehirde namaz ve oruç açısından diğer yolcuların hükmündedir.

Soru 703: Hayatımın altı yılı köyde, sekiz yılı da şehirde geçti ve şimdi ders okumak için Meşhed şehrine geldim; bütün bu mekanlarda namaz ve oruçlarımın hükmü nedir?

Cevap: Doğum yeriniz olan köyden vazgeçmemişseniz orası namaz ve oruçlarınız yönünden sizin vatanınız hükmündedir. Ancak; Meşhed'i de vatan edinmedikçe orada diğer yolcuların hükmündesiniz. Birkaç yıl oturduğunuz şehri de vatan edinmişseniz ve ondan vazgeçmemişseniz orası da sizin vatanınız hükmündedir. Aksi takdirde orada yolcu hükmündesiniz.