Hicretin 60. yılında (m. 680) Müslim b. Akil, İmam Hüseyin’in (a.s) elçisi olarak Kufe’ye gitmiş ve halktan İmam Hüseyin’e (a.s) biat almıştır. İbn-i Sa'd da bazı Kufe ileri gelenleri ile birlikte Yezid’e bir mektup yazarak Yezid’den Kufe’nin elinden çıkmasını istemiyorsa, Numan b. Beşir’i valilikten azletmesini istemiştir.[1] Müslim b. Akil, Ubeydullah b. Ziyad’ın emri ile tutuklanınca, gizlice Ömer b. Sa'd’a bir vasiyette bulunmuş, ancak Ömer b. Sa'd, Müslim b. Akil’e ihanet ederek vasiyetini İbn-i Ziyad’a açıklamıştır.[2]

Kerbela’da Hazır Olması

Ömer b. Sa'd’ın ünü daha çok Kerbela’da bulunması ve kanlı Kerbela vakıasına bulaşmış olmasından kaynaklanmaktadır. Bu feci hadisede İmam Hüseyin (a.s) ve yârenleri şehit edilmiş, ailesi ve Ehlibeyt kadınları esir alınmıştır. Bu hadise Ömer b. Sa'd’ın tarihte en nefret edilen kişilerinden birine dönüşmesine neden olmuştur.

Ubeydullah b. Ziyad’ın Kufe’ye gelmesinin ardından Ömer b. Sa'd, Rey şehri ve Destbi (bu şehir İran’ın Hemedan ve Rey şehri arasında geniş arazileri olan bereketli topraklara sahiptir. Sonraları bu şehir Kazvin’e eklenmiştir)[3] şehirlerine Deylemilerin isyanını bastırmak için atanmıştı[4] ve Kufe dışında 4 bin kişilik bir ordu ile beklemekteydi. Ancak İmam Hüseyin’in (a.s) hareketinden haberdar olan Ubeydullah b. Ziyad, Ömer ibn-i Sa'd’ı İmam Hüseyin’le (a.s) mücadele etmesi için görevlendirmiştir. Önce bu işe yanaşmayan İbn-i Sa'd, İbn-i Ziyad’ın tehditlerini görüp Rey şehri hükûmetinin elden gideceğini anlayınca fikrini değiştirdi. Bunun üzerine Ömer ibn-i Sa'd, emri kabul edip ordusunu da alarak Kerbela’ya gitmiştir.[5]

İbn-i Sa'd, hicretin 61. yılında Muharrem ayının ikinci veya üçüncü günü Cuma günü, Kerbela’ya girdi ve Karra b. Kays Hanzali’yi İmam Hüseyin’in (a.s) yanına göndererek Irak’a neden geldiğini sormasını istedi? İmam Hüseyin (a.s) cevabında Kufe halkının kendisini davet ettiğini, bu yüzden Irak’a geldiğini ve eğer istemiyorlarsa geri dönebileceğini bildirdi.

İbn-i Sa'd, İmam’ın cevabını Ubeydullah’a yazmış, ancak Şimr b. Zi'l-Cevşen gibi Ubeydullah’ın etrafındakiler İmam Hüseyin (a.s) ile savaşmayı istemekteydiler. Ubeydullah’ın İmam Hüseyin’e (a.s) karşı yumuşak davranmaması gerektiğinin altını çizdiler. Ubeydullah ilk önce hadisenin barışla hallolmasını isteyen İbn-i Sa'd’a ya Hüseyin’le (a.s) savaş ya da ordu komutanlık görevini Şimr b. Zi'l-Cevşen’e devret diye bir mektup gönderir.[6] Ancak İbn-i Sa'd, kendisinin ordu komutanı olarak kalacağını ve İmam Hüseyin’le (a.s) savaşacağını bildirir.

Ömer bin Sa'd, İbn Ziyad’ın emri ile İmam Hüseyin (a.s) ve adamlarının su almalarını önlemek için beş bin kişilik atlı bir orduyu Fırat’ın kenarına yerleştirmiştir.[7]

Kerbela vakıasında Ubeydullah b. Ziyad’ın ordu komutanlığını yapmıştır. Rey şehri valiliğine atanma şevki ile 4 bin kişilik bir orduyla Kerbela’ya gitmiş ve İmam Hüseyin’in (a.s) bazı yârenlerinin şehadetinde büyük bir rolü olmuştur. İbn-i Sa'd, İmam Hüseyin (a.s) ile savaşında haklı olduğunu ispat etmek için İmam Hüseyin’e (a.s) doğru ilk oku atan kişi olmuştur. İmam Hüseyin (a.s) ve yârenlerinin şehadetinin ardından şehitlerin naaşları üzerinde atlarla çiğneme emrini vermiştir. İbn-i Sa'd, Aşura hadisesinden sonra Rey şehrine hâkim olarak atanmamış ve hicretin 66. yılında Muhtar Sakafi tarafından öldürülmüştür. Ömer b. Sa'd, Aşura ziyaret namesinde lanet edilen kişilerden biridir.

-------------

[1]-Taberi, 5/356.

[2]- Deyneveri, s. 241.

[3]- İbn-i Fakih, 282, 283.

[4]- İbn-i Fakih, 253.

[5]- Belazuri, 3/176, 177.

[6]- Belazuri, 3/176, 177, 411, 415; Taberi, 5/409, 417; Müfid, 434, 439.

[7]- Tarih-i Taberi, c. 3, s. 312.