Kur’an-ı Kerim ve Ehlibeyt’in (a.s) hadislerinden anlaşıldığına göre, insanın bitkisel ve hayvansal yaşantıdan daha iyi yaşantısı olur ve o da “manevi” yaşantıdır.

İyi olan bu yaşantının birtakım araç-gereci vardır ve eğer insan bunlardan yoksun olursa, her ne kadar yaşamsal olarak canlı hesap edilse de gerçekte insan değildir. İnsanın canlı olma ölçüsünü, insani yaşamı değilde normal olarak insanın hayvani yaşamını ölçü olarak bilmekteyiz. Yemek yemek, nefes almak, anlamak, hareket etme ve bunu gibi durumlar bitkisel ve hayvansal yaşamın gereklilerindendir. Ama insanlık yaşamı başka bir şeydir.

Kur’an-ı Kerim şöyle buyuruyor:

اَوَ مَنْ كَانَ مَيْتًا فَاَحْيَيْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْشى بِه فِى النَّاسِ كَمَنْ مَثَلُهُ فِى الظُّلُمَاتِ لَيْسَ بِخَارِجٍ مِنْهَا

Ölü iken dirilttiğimiz ve kendisine, insanlar arasında yürüyeceği bir nur verdiğimiz kimsenin durumu, hiç, karanlıklar içinde kalmış, bir türlü ondan çıkamamış kimsenin durumu gibi olur mu? [1]

Bu ayetten anlaşılmaktadır ki insanın, ihtiyacı nuraniyet olan genel bir yaşamının olabileceği anlaşılıyor. Bu durumda eğer insan bu nuraniyet ve aydınlığa sahip olursa, yaşıyordur. Eğer ondan mahrum olursa, her ne kadar bitkisel ve hayvani bir yaşamı olsa dahi ölü bir insandır. 

    »فالصورة صورة انسان و القلب قلب حیوان لایعرف یاب الهدی فیتبعه و لا باب العمی‌ فیصد عنه «فذلک میت الاحیاء»؛

Suratı insan, kalbi ise hayvan kalbidir. Hidayet kapısını bilmez ki yönelsin, körlük kapısını bilmez ki ondan yüz çevirsin. Dirilerin ölüsü odur. [2]

-------------

[1]- En’am, 122

[2]- Nehcu’l-Belağa, Hutbe - 87