3- Batıl ve Kötülük Ehli Olan Kimselerle Haşir-Neşir Olmak

Evet, insanı cehennemlik eden sebeplerden birisi de laûbalî, dinsiz imansız, Allah korkusu olmayan batıl ehli kimselerle arkadaşlık yapmak, onlarla birlikte olmak ve böylece hal ve hareketlerine iştirak etmektir.

Bakınız Kur’an-ı Kerim sapık ve imansız arkadaşlar tarafından yoldan çıkarılan kimselerin (kıyamet günü) pişmanlıklarını nasıl tasvir ediyor: "O gün (nefsine ve başkalarına) zulmeden kimseler ellerini ısırarak şöyle der: Ah, keşke Peygamber’le birlikte bir yol edinmiş olsaydım! Vaah, yazıklar olsun bana, keşke filanı dost edinmeseydim! Çünkü o, gerçekten bana geldikten sonra, beni zikirden (Allah’ı hatırlamaktan) saptırmış oldu..." [1]

Resul-i Ekrem (s.a.a) de arkadaş seçiminin önemini şu şekilde beyan etmektedir: "Kişi dostunun dini üzeredir; şu halde her biriniz kiminle dost olduğuna baksın." [2]  

İşte görüldüğü gibi dost ve arkadaşın insanın hayatında ne kadar önemli bir yere sahip olduğu bu ayet ve hadislerden iyice anlaşılmaktadır. Tek kelimede bir arkadaş insanı mümkündür ki cennetlik yapsın ve mümkündür ki insanı cehenneme giriftar etsin.

Hz. Emir’ül Mu’minin (a.s) şöyle buyurmuştur: "Kötülerle oturmak, (insanın) iyi insanlar hakkında kötü zan beslemesine neden olur. İyilerle birlikte oturmaksa, kötüleri iyilere katar. İyilerin facirlerle (kötülük ehli olanlarla) oturması, onları facirlere katar. Kimin durumunu kestiremiyorsanız; dinini bilmiyorsanız, onun çevresine bakın. Eğer arkadaşları Allah’ın dinine bağlıysalar, o da Allah’ın dini üzeredir. Şayet arkadaşları Allah’tan başkasının dini üzere iseler, onun Allah’ın dininden nasipsiz olduğunu bilin. Çünkü Resulullah (s.a.a) şöyle derdi: "Allah ve âhiret gününe inanan bir kimse kafiri kardeş, faciri arkadaş edinmesin. Kim kafiri kardeş ya da faciri arkadaş edinse, facirdir, kafirdir." [3]

Yine şöyle buyurmaktadır: "Kötü arkadaşla oturmaktan kaçın; zira o, kendisiyle birlikte olanı helak eder ve kendisiyle arkadaşlık yapanı alçaltır, bedbaht eder.” [4]

Allah Resulü (s.a.a) buyuruyor ki: "Salih arkadaş yalnızlıktan daha iyidir; yalnızlık da kötü arkadaştan daha iyidir." [5]

İmam Sadık (a.s) ise şöyle buyuruyor: "Kalbinden bir öğüt vericisi, nefsinden bir alıkoyucusu ve kendisine doğru yolu gösterecek (salih) bir dostu olmayan kimse, düşmanın boyunduruğu altına girer." [6]  

Kötü Arkadaşın Özellikleri

Resul-i Ekrem (s.a.a) kötü arkadaşı ölüye benzeterek şöyle buyurmuştur: "Ölülerle oturup kalkmak kalbi öldürür." Ölülerle oturup kalkmak da nedir ya Resulullah?" diye sorulunca şöyle buyurdu: "İmandan sapmış ve Allah’ın hükümlerine boyun eğmeyen kimselerle oturup kalkmak, ölülerle oturup kalkmak gibidir.” [7]  

 Hz. Ali (a.s): "Kötü arkadaş, Allah’a karşı isyanı senin gözünde süslü (ve güzel) gösteren kimsedir." [8]

Allah Resulü (s.a.a): "İnsanların en akıllısı cahillerden kaçan kimsedir." [9]  

İmam Muhammed Bâkır (a.s): "Şu dört kişiyle dost ve arkadaş olma: Ahmak, cimri, korkak ve yalancı. Çünkü ahmak, sana yarar vermek isterken zarar verir; cimri de senden alır, ama sana vermez; korkak ise (tehlike anlarında) senden ve ebeveyninden kaçar; yalancı da bazen doğru konuşsa da sözüne inanılmaz." [10]

İmam Zeyn’ül Abidin (a.s) ise kötü arkadaşları şöyle tanıtıyor:

"Fasık kimseyle arkadaş olma; çünkü bir karın yemeğe veya ondan daha aza seni satar. Ahmakla dost olma; zira o sana fayda vermek isterken zarar verir.Cimri insanla dost olmaktan kaçın çünkü o kendisine en çok muhtaç olduğun zaman seni yalnız bırakır. Yalancıyla arkadaşlık yapma; çünkü yalancı serap gibidir; uzağı yakın ve yakını ise sana uzak gösterir." [11] 

Hz. Ali (a.s): "Fasıklar, facirler ve açıkça Allah’a karşı günah işleyenle arkadaşlık yapma.” [12]  

Hz. Ali (a.s): "Akıllı düşman, cahil dosttan daha iyidir." [13]  

İmam Rıza (a.s): "Cahille arkadaş olan (sürekli) zahmete düşer." [14]  

İmam Sadık (a.s): "İnsanlar arasında üç kişiyle arkadaşlık yapma: Hain, Zalim ve söz taşıyan. Zira insan için (başkasına) hıyanet eden kimse, sana da hıyanet eder; senin için başkasına zulüm eden kimse (bilahare) sana da zulüm eder ve sana zulüm getiren kimse sonrada senden başkasına söz götürür." [15]  

Hz. Ali (a.s): "insanların kusurlarını araştırıp duran kimselerle oturup kalkma; zira onlarla arkadaşlık yapan onlardan selamet kalmaz.” [16]  

Resul-i Ekrem (s.a.a): "Kendisi için istediğini senin içinde isteme-yen kimsenin dostluğundan sana bir hayır gelmez.” [17]

İmam Sadık (a.s): "Aşağılık insanlarla haşir neşir olma; zira onlarla birlikte olmak insanı hayra götürmez." [18]  

İmam Zeyn’ül Abidin (a.s) oğluna şöyle vasiyet ediyor: "Yavrum akrabalarıyla ilişkisini kesen kimselerle arkadaşlık yapma; zira ben böyle birinin Allah’ın kitabında üç yerde lanetlendiğini gördüm...” [19]  

İmam Sadık (a.s): "Şunu bilin ki dünyada Allah’ın (Azze ve Celle) rızasından yoksun bir şekilde gerçekleşen her dostluk, kıyamet günü düşmanlığa dönüşür." [20]  

Hz. Ali (a.s): "Onu bunu ayıplayan gıybet eden kimseyle arkadaş olma; yoksa sen de zan altına girersin." [21]    

İmam Ali (a.s): "Kötülerle arkadaşlık yapmak, insana kötülük kazandırır; rüzgarın pis kokulu bir yerden geçtiğinde kendisiyle kötü kokuyu başka yerlere taşıdığı gibi.” [22]  

Kısacası insan, imandan yoksun, fâsık, Allah’ın hükümlerine boyun eğmeyen, insanı günahlara teşvik eden, zalim, söz taşıyan, hep başkalarının kusurlarıyla uğraşıp duran, kendisi için istediğini başkası için istemeyen, aşağılık olan, akrabalarıyla ilişkisini kesen, onu bunu ayıplayıp gıybet eden kimselerle arkadaşlık yapılaması nehy edilmiştir.

----------------------

[1]- Furkan, 28-29

[2]- Bihar’ül Envar, c.74, s.792

[3]- Bihar’ül Envar

[4]- Mizan’ül Hikme, c.5, s.299

[5]- Bihar’ül Envar, c.15, s.51 

[6]- Bihar’ül Envar, c.15, s.51

[7]- Bihar’ül Envar, c.15, s.52

[8]- Bihar’ül Envar, c.15, s.52

[9]- Bihar’ül Envar, c.15, s.52

[10]- Bihar’ül Envar, c.15, s.52 

[11]- Tuhef’ul Ukul, s.279

[12]- Mizan’ül Hikme, c.5, s.304

[13]- Mizan’ül Hikme, c.5, s.304 

[14]- Mizan’ül Hikme, c.5, s.304

[15]- Bihar’ül Envar, c.78, s.230

[16]- Mizan’ül Hikme, c.5, s.304

[17]- Bihar’ül Envar, c.74, s.198

[18]- Bihar’ül Envar, c.78, s.249

[19]- Nur’us-Sekaleyn, c.4, s.45

[20]- Nur’us-Sekaleyn, c.4, s.612

[21]- Mizan’ül Hikme, c.5, s.304

[22]- Mizan’ül Hikme, c.5, s.302