El-Abbas b. Ali b. Ebi Talip (Arapça: العبّاس بن علي بن ابی طالب) (Hicri 26 Medine, Hicri 61 Kerbela), "Ebul Fezl" lakabıyla ünlenmiştir. İmam Ali'nin (a.s) beşinci ve Hz. Ümmü’l Benin’in ilk oğludur. Kerbela hadisesinden önceki hayatıyla ilgili çok bilgi ulaşmamıştır. Kerbela’da İmam Hüseyin’in (a.s) sancaktarı idi. Düşman ordusu suyu kesince o, düşman ordusunun muhasarasını defalarca geçerek, İmam Hüseyin (a.s) ve yarenleri için Fırat nehrinden su getirdiğinden dolayı, Şiaların yanında "Sakka-yı Deşt-i Kerbela" diye meşhur olmuştur.

Doğumu

Hz. Abbas (a.s), Hicretin 26. yılında Şaban ayının dördünde Medine’de dünyaya gözlerini açtı. Çocukluk döneminde çok değerli babası ve ağabeyleri Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin (a.s) ile birlikteydi. Hz. Abbas (a.s) onların bilgi ve ilimlerinden yararlanmıştır. Hz. Ali (a.s) oğlunun gelişim ve eğitimi hakkında şöyle buyurmuştur: “Şüphesiz oğlum Abbas, çocukluğunda ilim öğrendi ve annesinden su ve yemek alan bir güvercin yavrusu gibi, benden marifetleri öğrendi.”[1] Yeni konuşmaya başladığı günlerde İmam Ali (a.s) ondan “bir” demesini ister. Abbas "bir" der ve İmam (a.s) "iki" demesini ister. Ancak Hz. Abbas (a.s) cevap vermekten kaçınır ve şöyle der: "Allah’ı "bir" diye andığım bu dilimle "iki" demeye utanıyorum."[2]-[3]

Bir an, Hz. Ali (a.s) imamet bakışıyla Hz. Abbas’ın (a.s) geleceğine bakar ve aniden yüzüne üzüntü çöker ve ağlar. Eşi neden ağladığını sorar. İmam (a.s) şöyle cevap verir: “Abbas’ın (a.s) kolları Hz. Hüseyin’e (a.s) yardım ederken kesilecek.” Daha sonra oğlunun azamet ve yüceliğini şöyle haber verir: “Allah-u Teâlâ ona amcası Cafer b. Ebi Talip gibi iki kanat verecektir ve onunla cennette uçacaktır.”[4]

Hz. Ali (a.s) özel bir ilgi ve inayet ile Hz. Abbas’ı İslami ahlak ve edeple tanıştırdı ve onu İslami öğretilere uygun bir şekilde yetiştirdi.[5] Hz. Ali (a.s) ile birlikte yaşadığı 14 yıl ve 47 gün zarfında her zaman ve her halde babasının yanında oldu.[6] Hilafetin zorlu günlerinde babasından bir an bile olsun ayrılmadı.[7] Hicretin otuz yedinci yılında Sıffin Savaşı ortaya çıktığında on iki yaşlarında olmasına rağmen, büyük bir yiğitlik sergilemiştir.[8]

Kerbela olayında Hz. Abbas (a.s) kendisi ve annesinden bir olan kardeşleri için, Ubeydullah b. Ziyad tarafından hazırlanan emannameyi (can güvenliğinin emniyette olduğuna dair yazılı senet) reddetmiş, son nefesine kadar İmam Hüseyin (a.s) için savaşmış ve şehit düşmüştür. Aşura günü yine su getirmek için Fırat Nehrine doğru gitmiş, ancak geri dönüş yolunda düşmanın saldırısında su kırbasına ok isabet etmiş, kolları kesilmiş ve başına demir mızrakla vurularak şehadete ermiştir.

Şialar için masumdan sonra en üstün makama sahip kişilerden sayılmaktadır. Şialar Tasua gününü ona atf etmişlerdir. O günde, Hz. Abbas’ın (a.s) fazilet ve erdemliklerinden bahsedilmekte ve onun için matem tutulmaktadır. Bazı Şii kaynaklarda ona oldukça kerametler atfedilmiştir. Şialar onu edep, yiğitlik, cesaret ve cömertliğin mazharı ve Masum imamın takipçisi olarak bilmektedir. Hz. Abbas’ın (a.s) lakaplarından birisi, onun dış görünüşünün güzelliğini ortaya koyan “Kamer-i Ben-i Haşim” dir.

-------------

[1]- Semeratu’l A’vad, c. 10, s. 105; Mevlüdü’l Abbas b. Ali (a.s), s. 62.

[2]- Fersanu’l Hica’, c. 1, s. 190; Müstedreku’l Vesailu’ş-Şia, c. 3, s. 815.

[3]- Tercümet Cami Ahadisu’ş-Şia, c. 26, s. 867.

[4]- Kamer-i Ben-i Haşim, s. 19; Mevlüdü’l Abbas b. Ali (a.s), s. 60.

[5]- Mevlüdü’l Abbas b. Ali (a.s), s. 60.

[6]- Mevlüdü’l Abbas b. Ali (a.s), s. 63.

[7]- Batlu’l Alkame, c. 2, s. 6.

[8]- Vesiletu’d-Darin, s. 269; Mevlüdü’l Abbas b. Ali (a.s), s. 64.