Cevap:

1. Bir ev humus yılının başlangıcına kadar kullanılmazsa, ona humus gelir. Yoksa gelmez.

2. Bu konunun yerleri çeşitlidir. Bu konuyu müçtehitlerin bürolarından sormak gerekir.

3. Din âliminin müçtehinizden taraf vekâleti olduğu kesin ise, ona humusu vermenin sakıncası yoktur.

4. Genel olarak ihtiyaç duyulan kitaplardansa, okunuyorsa ve fiyatı herkesin kendi gelir durumuna uygun ise, ileriki yıllarda kullanılsa bile humusu yoktur. Bazı müçtehitlere göre[1] eğer humus yılının başına kadar onlardan istifade edilmezse, humusu vardır. Kısacası sorunun içeriği meselede değişikliğe yol açmaz.

Taklit mercilerinin bu soruya verdikleri cevap şöyledir:[2]

Hz. Ayetullah el-Uzma Hamanei:

1. Ev, humus yılının başına kadar kullanılmaz ve elde edilen gelirden alınmışsa humusu vardır. Bunun dışında humusu yoktur.

2-3. Hz. Ayetullah el-Uzma Hamanei’nin bürosuna veya onun bu konudaki vekillerinden birine verilebilir.

4. Genel olarak kitaplar satın aldığınız zaman ihtiyaç idiyse ve fiyatı da maddi gelirinize uygun idiyse, birinci yıldan sonra kullanılsa bile humusu yoktur.     

Hz. Ayetullah el-Uzma Sistani:

1. Humusu yoktur.

2. Bu konunun yerleri çeşitlidir.

3. Müçtehidin vekiline vermeniz gerekir.

4. Humus yılının başına kadar uygun şekilde istifade edilmezse ona humus gelir.

Hz. Ayetullah el-Uzma Safi Gulpaygani:

1. Şu anda ihtiyaçtan değilse humusu vardır.

2. Vekilin müçtehitten aldığı izinin şekline bağlıdır.

3. Taklit ettiğiniz müçtehitten izni varsa ona humusu verebilirsiniz. O da izin aldığı miktarda harcayabilir; gerisini müçtehidinize göndermelidir.

4. İhtiyaç olursa humusu yoktur.

Hz. Ayetullah el-Uzma Mekarim Şirazi:

1. Soruya göre humusu vardır.

2. Müçtehidin izniyle gerekli miktarda yardım yapabilir.

3. Bu konuda hükmümüz vardır. Buna göre bizi taklit eden humusunu vekillerden birine verebilir; makbuzunu da almalıdır.

Hz. Ayetullah el-Uzma Nuri Hemedani:

1. İhtiyaçtan fazla olursa ve kiraya verilirse humusu vardır.

2. Humusun üçte ikisi ödenirse onun üçte biri söz konusu yerde harcanabilir.

3. Müçtehitten vekâleti varsa ona humus verilebilir.

Hz. Ayetullah el-Uzma Hadevi Tahrani:

1. Şu anda ve yakın zamanda o eve ihtiyacınız yoksa humusu vardır. Evin kiraya verilmesi durumunda onun geliri yıllık ihtiyaçtan fazla ise humusu verilmelidir.

2. Soruda geldiği şekilde humusun harcanmasının sakıncası yoktur.

3. O şahısın vekâleti varsa, hükümleri biliyorsa ve humus kesin olarak yerinde harcanacaksa sakıncası yoktur.

4. İhtiyaç duyulan kitabın humusu yoktur.

---------------------

[1] -Ayetullah Sistani

[2] - Ayat-ı İzam Hamanei, Sistani, Mekarim Şirazi, Safi Gulpaygani, Nuri Hemedani’nin bürolarından istifta edilmiştir.