Müslim b. Akil, İmam Hüseyin (a.s) Kufe’ye gitmeden önce “İmamın temsilcisi” unvanı ile Kufe’ye gitmiştir. Görevi, oranın durumunu gözlemlemek ve Kufelilerin sözlerinde ısrarlı ve sadık olmaları durumunda İmam Hüseyin’e (a.s) o yönde rapor vermekti. Müslim b. Akil, şehit olmadan 27 gün önce İmam Hüseyin’e (a.s) raporunu göndermiş[2] ve raporunda Kufelilerin hazır olduklarını belirtmiştir. Ubeydullah b. Ziyad’ın Kufe valisi olarak atanmasından sonra Kufeliler onun karşısında korku ve dehşete kapılmış ve Müslim b. Akil’in (r.a) yanından ayrılarak onu yalnız bırakmışlardır. En sonunda hicretin 60. yılında Arife günü[3] şehit edilmiştir.

Müslim b. Akil b. Ebu Talib’in doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Ancak şehit edildiğinde yaşının 28 olduğu[4] ve şehadetinin hicretin 60. yılında Kufe’de gerçekleştiği söylenmiştir. Babası Hz. Ali’nin (a.s) kardeşi Akil b. Ebi Talip, nesep ve soyları tanımada uzmandı ve[5] Arap fasihlerindendi.[6]

Annesi Akil b. Ebi Talip tarafından Şam’da satın alınan Aliye adında bir köledir.[7] Belazuri annesinin adının Hülya veya Hilye olduğunu yazmıştır.[8]

Ehlisünnet âlimlerinden İbn-i Habban (ö. 354 h.k.) şöyle yazmaktadır: “Müslim b. Akil b. Ebi Talib Haşimi’nin künyesi “Ebu Davut”tur. Abdulmuttalib’in oğulları arasında Hz. Peygamber’e (s.a.a) en çok benzeyen kişidir. Kendisi Hz. Peygamber’in (s.a.a) sahabelerinden bazılarını görmüştür.”[9]

Belazuri, Akil’in çocukları arasındaki en güçlü ve cesur kişinin Müslim b. Akil olduğuna inanmaktadır.[10] Müslim b. Akil’in kabr-i şerifleri Kufe Mescidi'nin yanındadır.[11]

İmam Hüseyin (a.s) Medine’den Mekke’ye doğru yola çıktığında Müslim bin Akil de onunla birlikteydi. Kufelilerin imama gönderdiği mektupların sayısı çoğaldıktan sonra hazret, Müslim’i Kufe’ye göndermiş ve kendisinden halkın genelinin davetlerinde samimi olup olmadıklarını öğrendikten sonra imamı bilgilendirmesini istemiştir.^[12]

Müslim b. Akil, Kufe’ye vardığında Muhtar b. Ebi Ubeyde’nin evinde kaldı. Şialar burada onun yanına gelip gitmekte ve o da onlara İmam Hüseyin’in (a.s) mektubunu okumaktaydı.^[13] Mes’udi’nin yazdığına göre Müslim b. Akil Kufe’ye girdiğinde adı Avsece olan birisinin evinde kaldı.^[14] İbn-i Cevzi ise adı “İbn-i Avsece” olan birisinin evinde kaldığını yazmıştır.^[15]

İbn-i Asakir (571) şöyle yazmaktadır: Kufe’de 12 bin kişi Müslim b. Akil’in eli ile İmam Hüseyin’e biat etti.^[16] Bazıları biat edenlerin sayısını 18 bin^[17] bazıları ise 30 bin olarak belirtmiştir.^[18] 

Kufelilerin Müslim’e biat ettiğini rapor eden Yezid’in ajanları, Yezid’e Kufe’yi istiyorsa, acele hareket etmesini ve Kufe valisi Numan b. Beşir’in zayıf olduğunu veya zayıf hareket ettiğinin haberini verirler. Yezid bu haberi alınca Basra valisi olan Ubeydullah b. Ziyad’ı Kufe’nin de valisi olarak atadı.^[19]

Ubeydullah b. Ziyad’ın Kufe’ye gelişi ile Müslim bin Akil, Muhtar’ın evinden dışarı çıkar ve Kufe’nin ileri gelenlerinden Hani b. Urve’nin evine gider. Müslim’in Şiilerle her ne kadar ilişkisi gizli de olsa Ubeydullah b. Ziyad, ajanları sayesinde Müslim’in kaldığı yerden haberdar olur ve Hani b. Urve’yi saraya çağırtır. Hani b. Urve’den Müslim’i kendisine teslim etmesini ister, ancak Urve bunu kabul etmez ve hapse atılır.

Bunun üzerine Mezhec kabilesi sarayın etrafını sarar, ancak Ubeydullah b. Ziyad, Şureyh Gazi sayesinde onları aldatır ve topluluğu dağıtır. Haberi alan Müslim 4000 kişiyi toplar ve sarayı abluka altına alır. İşte burada Ubeydullah yanında olan bazı Kufe ileri gelenlerinden topluluğun yanına giderek onları Şam ordusu ve başka şeylerle korkutmalarını ve onları dağıtmalarını ister.

Bu hile ve korkutma politikası başarılı olur ve Müslim’in etrafındakiler dağılır ve gece olunca Müslim yapayalnız kalır. Öyle ki hatta gece kalacak bir ev bile bulamaz! Sonunda adı Tav’a olan bir kadının evinin önünde durur ve ondan su ister. Müslim’i tanıyan kadın ondan isterse geceyi evinde geçirmesini ister… Kadının oğlu Müslim’in evde olduğunu anlar ve sabah olunca Abdurrahman b. Muhammed b. Eş’es’e haberi verir. Abdurrahman Müslim’in nerede kaldığını babasına der. İbn-i Ziyad 70 kişiyi Muhammed b. Eş’es’e verir ve Müslim’i yakalayarak saraya getirmesini ister.

Hz. Müslim b. Akil ile hükûmet güçleri arasında yaşanan çatışmanın ardından Muhammed b. Eş’es Müslim’e teslim olması halinde âmânda olacağını söyler. Bunun üzerine Müslim (a.s) teslim olur ve saraya götürülür. Ancak İbn-i Ziyad, Eş’es’in oğlunun aman vermesinin anlamı olmadığını söyler ve Hz. Müslim b. Akil ile aralarında geçen tartışmaların ardından İbn-i Ziyad, Hz. Müslim b. Akil’in (a.s) sarayın üzerine çıkarılarak orada başının kesilmesini emreder.^[20]

Müslim b. Akil’in şehadetinin ardından, İbn-i Ziyad Hani b. Urve’nin de öldürülmesini emreder. Daha sonra her ikisinin de başlarını Şam’a Yezid b. Muaviye’nin yanına gönderilmesini emreder.^[21]

^{-------------------------}

1-Ebu’l Ferec İsfahani, Makatilu’t Talibin, s. 52.

2- Taberi, Muhammed b. Cerir, Tarih-i Taberi, c. 4, s. 297.

 3-El-Emin, A’yanu’ş-Şia, c. 1, s. 593.

 4-Şehidi, Seyyid Cafer, Pes ez Pencah Sal, Pejuheş-i Taze Piramun-u Kıyam-ı Hüseyin aleyhi selam, Tahran, Defter-i Neşr-i Ferhengi İslami, 1380, s. 122.

5- İbn-i Adbu’l Birr, el-İstiyab, c. 3, s. 1079.

6- İbn-i Abdu’l Birr, el-İstizkar, c. 8, s. 249.

 7-Ebu’l Ferec İsfahani, Makatilu’t-Talibin, s. 52.

8- Belazuri, Ensabu’l Eşraf, c. 3, s. 224.

 9-İbn-i Habban, es-Sikat, c. 5, s. 391, müessese el-Kutubu’s-Sekafiye.

10- Belazuri, Ensabu’l Eşraf, c. 2, s. 77.

11- Es-Seyyidu’l Baraki, Tarih-i Kufe, s. 98.

12-İbn-i Kuteybe Deyneveri, el-Ahbaru’t-Tival, s. 230.

 13-İbn-i Kuteybe Deyneveri, el-Ahbaru’t-Tival, s. 231.

 14-El-Mes’udi, Murucu’z-Zeheb ve Maadinu’l Cevher, c. 3, s. 54.

 15-İbn-i Cevzi, el-Muntezim fi Tarihi’l Umem ve’l Muluk, c. 5, s. 325.

 16-İbn-i Asakir, Tarih-i Medine-i Demeşk, c. 14, s. 213.

17- İbn-i Kuteybe Deyneveri, el-Ahbaru’t-Tival, s. 235.

 18-İbn-i Kuteybe Deyneveri, el-İmamet ve’s-Siyaset, c. 2, s. 8.

19- İbn-i Kuteybe Deyneveri, el-Ahbaru’t-Tival, s. 231.

 20-El-Müfid, el-İrşat, s. 53 ve 63.

 21-İbn-i E’sem el-Kûfi, el-Futuh, c. 5, s. 62.