Soru: İmam Sadık’ın (a.s) buyurduğu: ‘İlim 27 harftir. Peygamberler şimdiye kadar iki harfi getirmişlerdir. İnsanlar o ikisinden başkasını bilmiyorlar. Kaimimiz kıyam ettiğinde diğer 25 harfi de ortaya çıkaracak, insanlara verecek ve önceki iki harfi de ona ekleyerek toplam 27 harfi insanların içinde yayacaktır.’ rivayeti hakkında bana mantıklı ve bilimsel bir açıklama yapabilir misiniz?

Cevap: İmam-ı Zaman’ın (a.f) zuhurunda ortaya çıkacak önemli meselelerden biri maddi ve manevi ilimlerin gelişmesidir. Gerek sorudaki rivayette ve gerekse başka rivayetlerde o dönemde ilmin en yüksek seviyesine çıkacağı belirtilmiştir.

Dikkat etmek gerekir ki bu rivayet ve diğer rivayetler bütün insanların 27 harfi hemen öğreneceklerini söylemiyorlar. Aksine İmam Sadık’ın (a.s) sözünde geçen “Ahrece”[1] ibaresi İmam Zaman’ın (a.f) diğer harfleri çıkaracağı manasını vermektedir.

İmam (a.f) ilmin 27 harfini insanların öğrenmesi için ortaya çıkaracak ve ilim sofrasını bu hadde açacaktır. Ama herkes o 27 harfi öğrenip ilmin üst mertebesine ulaşacak mı? Bu, insanların kendi çabasına bağlı olan bir şeydir ve kesinlikle ilmin üstün mertebesine ulaşacak olanlar, ilmi öğrenenler olacaktır. Onlar da öğrendiklerini başkalarına öğreteceklerdir. İlim öğrenmek isteyenlerde onların yanına gideceklerdir.

Nitekim İmam Ali (a.s) bir rivayette şöyle buyurmaktadır: “Şialarımın Küfe mescidinde çadırlar kurup Kur’an’ın asıl ilimlerini öğrendiklerini görür gibiyim.”[2]

Sonuç: Hz. Veliyy-i Asr’ın (a.f) zuhuruyla ilmin 27 harfini öğrenmenin ortamını hazırlasa ve hatta bir anda ilmi ilerlemeler kaydedilse de yine de ilmin zirvesine çıkamayanlar olacaktır. İlmin zirvesine çıkmak çaba harcamayı gerektirmektedir. Tıpkı takva gibi; takva da çaba harcamakla elde edilir. Nasıl ki takvanın zirvesine çıkmak için mücadele etmeye ihtiyaç varsa, ilmin 27 derecesine ulaşmak için de çaba harcamaya ve zahmet çekmeye ihtiyaç vardır.

-----------------

[1]- Meclisi, Muhammed Bakır, Biharu’l-Envar, c.52, s.336, Müessesetü’l-Vefa, Beyrut, 1404 hk.

[2]- Biharu’l-Envar, c.52, s.364.