Dr. Mustafa Çamran, 1932 y?l?nda Tahran’da dünyaya geldi. Daha küçük ya?larda, küçük bir dükkân ile sekiz ki?ilik ailesini geçindirmeye çal??an babas?na yard?mc? olmaya ba?lad?. 7 ya??nda iken ilkokula ba?lad?. Okul dönemi boyunca babas?ndan harçl?k almayan Çamran’?n, böylelikle fakir ve kimsesizlerin dert ve s?k?nt?lar?n? payla?ma duygusu iyi geli?mi?ti.

15 ya?lar?nda iken okul e?itiminin yan?nda camiye giderek Ayetullah Talagani’nin yan?nda tefsir dersleri ald?. Kur’an ve tefsir derslerine düzenli kat?lan Çamran, zaman?n?n büyük ço?unlu?unu fikir ve dü?ünceye ay?r?yordu.

Ortaö?renimi s?ras?nda ?slami mücadele ile tan??m??t?r. Lise e?itimini de ald?ktan sonra Tahran Üniversitesi Fen Fakültesi’ne girmi? ve ?slami mücadelesini Müslüman Ö?renci liderli?ine yükselerek sürdürmü?tür. 1950’li y?llar?n ?ran'?nda, ?ngiliz emperyalizmine kar?? Müslüman âlimlerin önderli?inde ba?lat?lan petrolün millile?tirilmesi mücadelesinde, Ö?renci Derne?i lideri olarak ön saflarda yer alm?? ve önemli roller oynam??t?r. ?ah ve emperyalizm aleyhine birçok gösteri, miting ve benzeri eylemler örgütlemi? ve üniversite gençli?i içerisinde sayg?n bir lider olarak tan?nm??t?r.

Bu dönemlerde okul e?itimi yan?nda siyasi ortamdan da uzak kalmam?? olan Çamran, felsefe, din ve içtimai konularda da okumalar yaparak kendini geli?tirmi?tir. Çamran, fen ve matematik alanlar?nda çok ba?ar?l?yd?. Öyle ki fen fakültesini birincilikle bitirmi?ti. Bu derecesi neticesinde Amerika’da burslu okuyabilme imkân? kazanm??t?. Amerika’ya giderek Elektro-Fizik alan?nda doktoras?na ba?lad?. ABD’deki Müslüman ö?rencilerin örgütlenmesinde aktif bir rol ald? ve Müslüman Ö?renciler birli?ini kurarak ?slami çal??malara öncülük etti. Ancak bir süre sonra bu çal??malar? nedeniyle bursu kesildi ve üniversitede ara?t?rma ve tahkikler yaparak geçimini sa?lamaya ba?lad?.

Amerika’daki e?itimi s?ras?nda çe?itli projeler geli?tirerek büyük radarlar?n geli?tirilmesinde çal??t?. Bu çal??malar? nedeniyle tan?nan bir isim oldu ve servet elde edebilecek mevkiye geldi. Ancak onun gündeminde dünya yoktu. Daha sonra ?ran’a dönerek kanl? bir katliam ile bast?r?lan “15 Hordad” k?yam?na kat?ld?. Kendisi bu olaydan sonra “Dünyay? üç talakla bo?ad?m” diyor ve dünyada parlayan maddi gelece?ini, arzu ve isteklerini bir kenara b?rakarak, dünyay? elinin tersi ile iterek tüm kabiliyet ve yetene?ini siyasi dü?üncesi ve inand??? de?erler u?runa askeri alana yo?unla?maya karar veriyor.

Katliamdan sonra ?ran’? terk etmek zorunda kalan Çamran, M?s?r’a gitmi?, M?s?r’da o dönem, Müslümanlar?n en önemli gündemi olan Filistin sorunu ile ilgilenmi?tir. Filistinlilerle ili?kiye geçerek gerilla e?itimi ald?. Filistinliler aras?nda o dönem revaçta olan ve M?s?r dâhil tüm Arap dünyas?n? sarm?? bulunan nasyonalist milliyetçi dü?üncelere kar?? cephe alm??t?r. Filistin sorununa ?slami bir tarzda yakla??p mücadeleyi ?slami bir zemine çekmek için çabalam??t?r. Bu faaliyetleri Lübnan’da da devam etmi?tir.

Cemal Abdunnas?r’?n ölümünden sonra, Enver Sedat’?n iktidara gelmesi ile M?s?r’? terk etmek zorunda kald?. K?sa bir süreli?ine tekrar ABD’ye gitti. Bir süre burada kald?ktan sonra Lübnan’a geçti. Kendisi bu durumu ?öyle anlat?yor: “Ben Amerika’da tüm imkânlara ve dünyan?n lezzetlerine sahiptim. Ancak bu dünyan?n zevklerini üç talakla bo?ad?m ve Güney Lübnan’a geçtim. Tüm imkânlar elimdeydi. Lübnan’a gelerek fakir ve yoksullar?n aras?nda kalarak bu hayata al??mak istedim. Kalbimi bu kalpleri k?r?k insanlara açt?m. Daima ölüm tehlikesi içinde ?sraillilerin bombalar?n?n alt?nda kalarak mücadelenin lezzetini görmek istedim. Sessizli?imi karanl?k gecelerle payla?t?m. Bunlara yard?m edemezsem bile aralar?nda kal?p onlar gibi olmak, onlar gibi ya?ay?p s?k?nt? ve çilelerini kalbimde ya?amak istedim. Dünyan?n zevkini ve sefas?n? ya?ayanlar?n aras?nda kalmak istemedim. Onlar?n teneffüs ettikleri havay? teneffüs etmek istemedim. ?lmimi ve yeteneklerimi onlar?n zevkleri için satmak istemedim…”

Lübnan’?n Sur ?ehrine geçerek ?ii lider ?mam Musa Sad?r’?n yan?na gitti. Onun en yak?n çal??ma arkada?? oldu. Burada yetim çocuklar?n yeti?tirilmesiyle ilgilendi ve sanat okulunun müdürlü?ünü yapt?. ?srail s?n?r?nda mahrum ve fakirlerle bir grup olu?turdu. Onlara ?slami ve askeri e?itim vererek mücahitler yeti?tirdi.

Mustafa Çamran, 1970 y?l?nda Lübnan’da ‘Hareketü’l-Muhrümin’ te?kilat?n? kurmu?tur. Bilahare ?mam Musa Sadr ile birlikte hareketin askeri aya?? olacak ‘Emel’ örgütünü olu?turmu? ve Siyonist ?srail’e kar?? sürekli ve kapsaml? bir sava? ba?latm??t?r. Allah’?n yard?m? ile ?sraillilere kar?? ba?ar?l? sald?r?larda bulunmu?tur.

Lübnan’da kald??? zaman zarf?nda sürekli ?slami mücadele için çal???p çabalayan ?ehit, direni? liderleri, askerleri ile ileti?im içerisindeydi. “Ben o insanlardan de?ilim ki kahvelerde oturarak çay, kahve yudumlayarak yoksul ve çaresizlerin feryad?n? radyo ve televizyonlarda dinleyeyim. Koltukta oturarak gazete sahifelerini okuyay?m. Üzülerek belirteyim ki birçok ayd?n bu ?ekilde meselelere seyirci kal?yor...” diyerek harekete geçmenin gereklili?ini gözler önüne seriyordu.

Bütün bunlar olurken Çamran ayn? zamanda da ?mam Humeyni ile manevi ve siyasi irtibat içindeydi. ?ran ?slam ?nk?lab? ile birlikte ?ran’a döndü.

Irak-?ran sava??n?n ba?lamas?n?n ard?ndan, ?mam Humeyni’nin izni ile cenk meydan?na ko?tu. Ali Hamenei ile beraber cephede görev alarak gönüllü halk birliklerini olu?turdular. Bu gönüllü birliklerle en tehlikeli noktalarda sava?t?lar. Çamran’?n stratejileri ve feraseti ile birçok kez ordu hezimetten kurtar?ld?. Yaralananlar, ?ehit dü?enler derken 1981 Haziran’?nda Dehlaviye bölgesinde iken y?llarca pe?inde ko?tu?u dualar?ndan hiç eksik etmedi?i ?eye kavu?mu?tu Çamran. Art?k ad? ?ehitler aras?na yaz?lm??t?.

1981 y?l?nda ?ehit olan Dr. Mustafa Çamran’?n mübarek naa?? Behe?ti Zehra ?ehitli?ine getirilerek defnedilir.