En meşhur lakabı “Rıza” ve “İmam Rıza” olarak anılmaktadır. Künyesi Ebü’l-Hasan’dır. Babası Şiaların Yedinci İmamı, İmam Kâzım’dır. Annesinin adı konusunda fikir ayrılıkları bulunmaktadır: Örneğin “Ümmü’l Benin”, “Tüktem”, “Necime” denilmiştir.

Medine’de dünyaya gelmesine rağmen Abbasi halifesi Me’mun onu zorla Horasan’a getirtmiş ve ona zorla veliahtlık görevini vermiştir. İmam Rıza (a.s) Medine -Horasan yolunda ünlü “Silsiletu’z-Zeheb Hadisi” hadisini Nişabur şehrinde açıklamıştır. Me’mun’un İmam Rıza (a.s) ile öteki din ve mezhep büyükleri arasında teşkil ettiği münazara toplantıları meşhurdur. İmamet süresi 20 yıldır. Tûs şehrinde vefat etmiştir. Me’mun, İmam Rıza'nın (a.s) şehadetinden sorumlu tutulmuştur. Kabr-i şerifleri Meşhed şehrindedir ve her yıl dünyanın çeşitli ülkelerinden milyonlarca Müslüman ziyaretine gelmektedir.[1]

Ali b. Musa b. Cafer b. Muhammed b. Ali b. Hüseyin b. Ali b. Ebu Talib (Medine, 148- Tûs, 203).[2] Babası Şiaların yedinci imamı, İmam Musa Kâzım’dır (a.s).

İmam Rıza’nın (a.s) künyesi Ebü’l Hasan’dır. Bazı kaynaklara göre, lakapları: "Rıza, Sabır, Razi ve Vafi’dir." Bunlardan en ünlüsü ise Rıza’dır.[3]

Doğumu ve Şehadeti

Dünyaya geliş yılının hicretin 148. veya 153. yılı Zilhicce ayının veya Zilkade ayının veya Rebiülevvel ayının 11’i Perşembe veya Cuma günü olduğu nakledilmiştir.[4] Kuleyni, dünyaya geliş tarihini 148 olarak nakletmiştir.[5] Birçok ulema ve tarihçi de bu görüşü kabul etmektedir.[6]

Şehadetini Safer ayının son günü veya 17’si, Ramazan ayının 21’i , Cemaziyelevvel ayının 18’i ile Zilkade ayının 23’ü veya son günü 202,203 h.k. veya 206 h.k. olarak nakletmişlerdir.[7] Kuleyni, vefatının 55 yaşında iken 203 h.k. yılının Sefer ayında vuku bulduğunu nakletmiştir.[8] Bir çok sayıda ulema ve tarihçinin görüşüne göre Hicretin 203. yılında vefat etmiştir.[9] Tabersi, vefatının Sefer ayının son gününde gerçekleştiğini nakletmektedir.[10]

İmam Rıza (a.s)’ın doğum tarihinin tam olarak bilinmemesi, vefatının da tam olarak bilinmemesine sebep olmuştur, ama 47 ile 57 yaş aralığında olduğu söylenmiştir.[11] Doğum ve vefat tarihi konusundaki çoğunluğun görüşüne göre yaşı 55 idi.

--------------

[1]- Dâhil, 1429 h.k, s. 76-77.

[2]- El-Müfid, 1428 h.k, s. 447.

[3]- El-Emin, es-Seyyid Muhsin, A’yanü’ş-Şia, c. 2, Beyrut, Darü’t-Taarif lil-Matbuat, 1418 h.k. /1998, s. 545.

[4]- Fadlullah, 1377 h.ş, s. 43.

[5]- El-Kuleyni, 1363 h.ş, s. 486.

[6]- El-Amuli, 1430 h.k, s. 168.

[7]- Fadlallah, 1377 h.ş, s. 43.

[8]- El-Kuleyni, c. 1, s. 486, 1363.

[9]- El-Amuli, 1430 h.k, s. 169.

[10]- Et-Tabersi, 1417 h.k, s. 41.

[11]- Bkz. Kreşi, c. 2, s. 503-504.