Oruçlu İçin Mekruh Olan Şeyler

878- Oruçlu için mekruh olan bazı şeyler şunlardır:

1) Kan aldırmak ve hamama girmek gibi oruçluyu zaafa uğratan (güçsüz duruma düşüren) bir iş yapmak.

2) Güzel kokulu bitkileri koklamak. (Güzel koku sürünmek mekruh değildir.)

3) Üzerindeki elbiseyi ıslatmak.

4) Islak bir çubuk (misvak) ile dişleri fırçalamak.

5) Diş çektirmek ve ağzın kanamasına sebep olan herhangi bir iş yapmak.

6) Yemek ve benzeri şeyleri tatmak.

7) Boğaza ulaşmayacak şeklide buruna ilaç damlatmak.

8) Göze ilâç damlatmak ve tadı veya kokusu boğaza ulaşacak şekilde sürme çekmek.

9) Kadının suyun içinde oturması.

10) İnsanın kendi eşine dokunması, şakalaşması veya şehvetini uyandıracak herhangi bir iş yapması.

11) Çokça gargara yapmak.

Kaza ve Kefareti Gerektiren Durumlar

879- Ramazan ayında bilerek, isteyerek ve şer’i herhangi bir mazereti olmaksızın orucu bozan işlerden birini yapan kimsenin [1] orucu batıl olup, kaza gerektirdiği gibi üzerine kefaret de lazım gelir. Orucu bozan şeyi yaparken ister kefaretin farz olduğunu bilsin, ister bilmesin durum aynıdır.

880- Şer’i hükmü bilmeyişi yüzünden orucu bozan şeylerden birini yapan, mesela ilaç yutmanın da diğer yiyecekler gibi orucu bozduğunu bilmeyen ve ramazan ayının gündüzünde ilaç alan kimsenin orucu batıldır ve o günü kaza etmelidir. Ancak üzerine kefaret farz değildir.

881- Oruçlu kimse, bir şeyin haram olduğunu bilir ama orucu bozduğunu bilmez ve onu yaparsa, farz ihtiyat gereği kazaya ilaveten kefaret de ödemesi gerekir.

882- Oruçlu iken insanın midesinden ağzına bir şey gelirse onu tekrar yutmamalıdır. Bilerek yuttuğu takdirde üzerine hem kaza hem de kefaret farz olur.

883- Belli bir günde oruç tutmayı nezreden ama o günün orucunu kasten tutmayan veya bozan kimsenin kefaret ödemesi gerekir. [2]

884- Sözüne güvenilmeyen birinin akşam olduğunu haber vermesi üzerine iftar eden kimse, sonradan akşam olmadığını anlarsa, üzerine hem kaza hem de kefaret lazım gelir.

885- Orucunu bilerek bozan bir kimse, o gün yolculuğa çıksa da üzerine farz olan kefaret düşmez.

886- Cinsel ilişkide her iki tarafın da orucu bozulur ve her ikisine hem kaza hem de kefaret farz olur.

Bilerek Bozulan Orucun Kefareti

887- İslam dininde bilerek bozulan mübarek ramazan ayı orucunun kefareti şu üç şeyden biridir:

1) Bir köle azat etmek.

2) İki ay (altmış gün) oruç tutmak.

3) Altmış fakire yemek vermek.

Yaşadığımız bu çağda kölelik olayı zahiren ortadan kalktığı için mükellefin diğer iki şeyden birini yapması gerekir.

888- Ramazan ayı orucunun kefareti olarak iki ay oruç tutmak isteyen kimse, birinci ayın tamamı ile ikinci aydan en az bir gününü aralıksız olacak şekilde oruç tutmalıdır. İkinci ayın diğer günlerini peş peşe tutmamasının sakıncası yoktur.

889- Ramazan orucunun kefaretini iki ay peş peşe oruç tutmakla yerine getirmek isteyen kimse, hiçbir mazereti olmaksızın bir gününü tutmaz veya peş peşe tutacağı otuz bir günün içinde “Kurban Bayramı” gibi oruç tutulması haram olan bir gün bulunur ya da oruç tutmayı nezrettiği belirli gününün orucu gibi tutulması farz olan bir gün araya girecek şekilde oruca başlamış olursa, oruç tuttuğu günler hesaplanmaz ve kefaret orucuna baştan başlamalıdır.

890- Ramazan ayı orucunun kefareti olarak iki ay oruç tutmak isteyen birisi, hastalık veya hayız (âdet) gibi mazeretten dolayı oruç tutamazsa, özrü bertaraf olduktan sonra orucuna kaldığı günden devam eder ve bir daha baştan başlaması gerekmez.

891- Altmış fakire yemek vermek iki şekilde yapılabilir:

1) Hazır bir yemekle onları doyurmak.

2) Her birine 750 gram olmak üzere buğday, un, ekmek, pirinç ve benzeri gıda maddesi vermek.

892- Fakir; kendisinin ve ailesinin yıllık giderlerine sahip olmayan ve bu giderleri kazanamayan kimse demektir.

893- Üçünden biriyle mükellef olduğu kefaretin bu üç türünden hiçbirini yerine getirmeye gücü olmayan kimse, gücünün yettiği miktarda fakiri yedirmeli, ihtiyat gereği istiğfar da etmelidir. Hiçbir fakiri doyurmaya imkânı olmadığı takdirde de istiğfar etmesi, yani kalben ve dilde “Esteğfirullah=Allah’tan bağışlanma diliyorum” demesi yeterlidir.

894- Oruç tutmaya ve fakiri doyurmaya gücü yetmediğinden vazifesi istiğfar etmek olan kimse daha sonra oruç tutacak ve fakiri doyuracak gücü elde ederse, oruç tutması veya fakire yemek vermesi, ihtiyat müstehaptır.

895- (Önceki hükümde açıklandığı şekliyle) oruç kefareti olarak altmış fakiri doyurmak isteyen bir kimse altmış fakire ulaşabildiğim takdirde, iki veya fazla fakirin hakkını bir tek fakire veremez. Bilakis, her altmış fakire kendi payı kadar vermelidir. Ancak bir fakirin aile fertleri sayısınca paylarını ona vermesinin, onun da o yiyecekleri onlar için kullanmasının sakıncası yoktur. Fakir konusunda da çocuk veya yetişkin, kadın ve erkek arasında hiçbir fark yoktur.

896- Bir günde birden çok orucu bozan şeyleri yapan oruçlu kimseye sadece bir kefaret farz olur. Ancak cinsel ilişki veya istimna yoluyla orucunu bozmuşsa, farz ihtiyat gereği cinsel ilişki ve istimna sayısı kadar kefaret ödemelidir.

897- Haram bir cinsel ilişki veya haram bir yiyecek ve içecekle ramazan ayı orucunu bozan kimsenin üzerine üç kefaretten biri farzdır. Gerçi her üç kefareti yerine getirmesi (yani hem köle azat etmesi hem iki ay oruç tutması hem de altmış fakiri doyurması) müstehap ihtiyattır.

898- Üzerine kefaret farz olan kimsenin bunu hemen yerine getirmesi gerekmez. Ancak farzı eda etmede ihmal edecek kadar da geciktirmemelidir.

899- Üzerinden birkaç yıl geçmesine rağmen yerine getirilmeyen farz kefaretin miktarında artış söz konusu olmaz.

900- Orucun kaza ve kefaretinde bir tertip/sıralama yoktur; her birini diğerinden önce yerine getirebilir.

-------------

[1]- Gusletmeden uyuyan cünüp biri hariç.

[2]- Nezrin kefareti, on fakiri yedirmek veya giydirmektir; buna güç yetirilmediği takdirde ise, üç gün oruç tutmaktır.