Soru: Allah korkusu hangi manadadır? Bildiğimiz gibi Allah Rahman ve rahimdir ve kullarına karşı sevgi doludur. Neden İslam kaynaklarında ve özellikle Kur’an ve hadislerde Allah’tan korkmamız bildirilmiştir? Asıl olarak adil ve sevgi dolu olan Allah’tan korkmanın manası nedir?

Cevap: Yerinde, mantıklı ve akla uygun olan bir korkunun insanın varlığında olması İlahi nimetlerden biri olduğunu biliyoruz. Zira korku, insanı bir çok tehlikeye karşı koruyan bir korunma sebebidir. Eğer insan tehlike sebeplerinden korkmasaydı, yırtıcı hayvanlardan, sallanan bir evin çatısının yıkılması ve tehlikeli hastalıklar gibi durumlardan korkmazdı. Her tehlikeye düşmesi fazla zaman almaz ve kısa bir sürede yaşam temelleri altüst olurdu.

Bu korku, cüzzamlı olan bir hastaya dokunmaması, uçuruma yaklaşmaması ve ihtimali olan tehlikeler karşısında gerekli önlemleri almak için insanı uyarır.

Eğer bu konularda ve buna benzer durumlarda insanda tehlike ve zarar konusunda bir korku olmazsa, bir çok grup hemen yokluğa duru çekilirdi.

Elbette korku insanın mantıklı ve akli olarak gelişme ve korunma kaynağı olduğu durumda, yani insan gerçekten tehlikeli olan sebeplerden korkar ama kesin olarak “Cobn” (korkaklık) denilen delilsiz ve mantıksız korkular geri kalmışlık, yenilme ve kaybetme sebebidir.

Asılsız olan korku odur ki insanın yersiz bir şekilde korkması veya olay yerine gitmesi gereken bir durumda oradan kaçarak yaşamının bütün sahnelerinde kendisine olumsuz bir durum ve şekil meydana getirir. Bu şekilde olan korkular kesin olarak insanın geri kalma, işe yaramama ve dışlanma kaynağıdır.

Şimdi Allah’a olan korkuya dönelim:

Kur’an-ı Kerim şöyle buyuruyor:

وَ اَمّا مَنْ خَافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى * فَاِنَّ الجَنَّةَ هِىَ الْمَأْوى

Kim de, Rabbinin huzurunda duracağından korkar ve nefsini arzularından alıkoyarsa, şüphesiz, cennet onun sığınağıdır. [1]  

Bu ayette Allah’tan korkmak yerine Allah’ın makamından korkmak gelmiştir. Şimdi bakalım, Allah’ın makamından korkmaktan kasıt nedir?

Maksat, adalet ve adil olma makamıdır. Acaba Allah’ın adaleti korkutucu ve korkunç mudur? Bu sorunun cevabı oldukça açıktır; hesabı pak ve temiz olan kimselerin Allah’ın adaletinden korkuları yoktur. Ama dosyaları karanlık olan kimseler, kesin olarak O’nun adaletinden korkarlar. Çünkü eğer Allah-u Teâlâ kötü ve hileci kullarına adaletiyle hükmetmesi durumunda, onların karanlık dosyaları karşısında zor azaplara mahkûm etmesi gerekir. Acaba böyle bir durum korkutucu ve korkunç değil midir?

Bu açıklamadan sonuç alıyoruz ki Allah’tan korkmaktan maksat, O’nun adalet makamından korkmaktır -Kendi kötü amel ve günahlarından korkmaktır-. İnsanın bunlardan korkması gerekir ve nerede Allah’tan korkmak matrah olursa, maksat sadece budur.

Emirü’l Müminin Ali (a.s) konuşmalarının birinde bu hakikate değinerek, şöyle buyuruyor:

   وَلا یَخافَنَّ اِلاّ ذَنْبَهُ

Herkes günahından başka bir şeyden korkmasın. [2]  

Şöyle bir sorunun sorulması mümkündür ki Allah’tan korkmaktan kasıt, kötü ve günah olan amellerden korkmak olursa, bu durumda Allah’ın veli kulları ve masumlar günah karşısında masum olmaları ve günaha mürtekip olmamalarına ragmen, neden herkesten daha çok Allah’tan korkuyorlardı?

Bu sorunun cevabı çok zor bir şekilde değildir. Çünkü onların hiç bir şekilde günah sayılmayan bir çeşit “terk-i evla” korkuları vardı. Ama onlardan onu da yapmamaları beklenir. Onlardan belenenler başkalarından beklenmez. Öyle ki başkaları için mubah, meşru ve hatta ibadet sayılan ameller, yüksek derecelerde olan kimselelerin elde ettikleri makam ve durumları doğrultusunda kendilerine sallantı olarak hesaplanabilir!

-------------

[1]- Naziat, 40-41

[2]- Nehcü’l Belağa, Hikmetli sözler, 82