Siyah renk birçok kültürde ölüm ve yası temsil eder. İslam’da bazı durumlarda bu rengi giyinmek mekruhtur.

Siyah elbise giyinmenin mekruh oluşunu delili

Siyah renk, nötr olan renklerden biridir ki birçok kültürde ölüm ve yasın temsili olarak tanınmaktadır. Birçok kişi bu rengi seviyor ve bu rengi para, güç, akıl, elde etme ve ciddilik olarak bilmektedirler.

Yine siyah elbise giyinme, boy-pos ve vücudun daha güzel görünme sebebi olarak bilinir. İslam kültüründe siyah renge bakış farklıdır ve bazı durumlarda siyah elbise giyinmek mekruhtur. Burada daha çok bu konunun açıklaması ve onun sebebi üzerinde duracağız.  

Siyah elbise giyinme konusunda İslam’ın görüşü

İslam kültüründe siyah renge bakış farklıdır ve bazı durumlarda siyah elbise giyinmek caiz bilinmiştir ama siyah elbisenin günlük olarak ve rivayetler gereğince delilsiz giyilmesi mekruhtur.

İmam Sadık (a.s) şöyle buyuruyor:

یکره السواد إلاّ فی ثلاثة الخفّ و العمامة و الکساء

Üç durum dışında siyah elbise giyinmek mekruhtur: Siyah ayakkabı, siyah emmame (sarık) ve siyah cübbe ve aba. ‌[1]

Siyah elbise giyinmek neden mekruhtur?

Siyah elbise giyinmek mekruhtur, çünkü siyah elbise kir ve pisliği göstermiyor.   

Ben-i Ümeyye ve Ben-i Abbas, Hz. Resulullah’tan (s.a.a) hemen sonra Emirü’l-Müminin Ali (a.s) ve Ehlibeyt’in (a.s) halife olmalarına muhalefet simgesi olarak siyah rengi kullanıyorlardı. Bu durumda düşmanların elbisesini giyinmek caiz değildir.

Siyah elbise ruh yapısına etki ederek, açlık, tokluk, kızgınlık, sakinlik ve cinsel isteklerin alevlenmesini doğrudan etkiler.

İmam Sadık (a.s), bu konuda siyah terlik giyinmiş olan Hennan b. Sudeyr’e şöyle buyuruyor: Acaba siyah rengin şehvetin azalma sebebi olduğunu bilmiyor musun? ‌[2]

Siyah elbise giyinmek ne zaman caizdir?

İslam açısından siyah rengi yaşam alanının asıl ve temelinde kullanılması kesinlikle beğenilmemiştir ama eğer bu renk, bu asıl ve temel olanın yanında yaşamın bir ek ve ilavesi olarak kullanılırsa, bir sakıncası yoktur. Siyah, Aba gibi üst elbisesi olarak veya emmame (sarık) ya da ince deri ayakkabı şeklinin münasip olduğu beyan edilmiştir.       

Kadınlar için siyah elbise giyinmek

Rivayetler gereğince, çarşaf veya mantonun siyah olması mekruh değildir. Bu açıdan kadınların siyah çarşafla örtünmelerinin sakıncası yoktur ve mekruh da değildir. Hicap konusunda kadınların siyah çarşafla örtünmeleri oldukça güzeldir. Zira siyah renk suskun olduğundan dikkati de çekmez ve siyah çarşaf, cezb edici ve tahrik edici olmadığından ona bir sorun teşkil etmez. İslam bakışı gereği kadınlar, güzel ve heyecan verici renklerin kullanımını ve her çeşit toplantı süslenmeleri evin özel yaşamında ve kendi mahremleri arasında kullanmağa tahsis etmelidirler.

Erkekler için siyah elbise giyinmek

Emmame (sarık), Aba, ayakkabı veya resmi elbise dışındaki normal durumlarda erkeklerin siyah elbise giyinmesi uygun değildir ve eğer ayrım, övünme, büyüklük taslama vb. durumlarda olursa, sakıncalıdır.   

Matemlerde siyah elbise giyinmek

Masum ve pakların matemlerinde kadın ve erkeklerin siyah elbise giymelerinin sakıncası yoktur ve çok iyi ve müstehaptır. Çünkü onların sloganlarının korunma ve şehadetlerinin saygın olma sebepleridir.

İmam Bakır’dan (a.s) şöyle nakledilmiştir: Ceddim İmam Hüseyin (a.s) şehit olduğunda Ben-i Haşim kadınları, o hazretin mateminde siyah elbise giyinmişlerdi ve bu elbiseyi sıcakta ve soğukta değişmiyorlardı. ‌[3]

Belgeli olan tarih kaynaklarına dayanarak, Aşura olayından sonra geride kalanların hepsi uzun süreler bu elbiseyi üzerlerinden çıkarmadılar.

İslam’a göre en iyi renk

Beyaz renkli elbise İslam’a göre en iyi renktir. Ister namaz konularında olsun ve isterse namaz dışında olsun elbise hükümlerinde siyah elbise giyinmek mekruhtur ve en iyi elbise olarak tavsiye edilen beyaz elbisedir. ‌[4]

Hz. Peygamber (s.a.a) şöyle buyuruyor:

اِلبَسوا البَیاضَ ، فإنّهُ أطیَبُ وأطهَرُ

Beyaz elbise giyiniz; çünkü beyaz elbise daha güzel ve daha temizdir. ‌[5]

Yine Hz. Peygamber (s.a.a) şöyle buyuruyor: Beyaz elbiseler giyiniz ki onlar sizin en güzel elbiselerinizdir. Ölülerinizi de beyaz parçayla kefenleyiniz. ‌[6]

----------------------

[1]- Vesailü’ş-Şia, Şeyh Hürr-i Amuli, c.8, s.382.

‌[2]- Vesailü’ş-Şia, Şeyh Hürr-i Amuli, c.3, s.386.

[3]- el-Behrani, el-Hedaiku’n-Nazire fi Ahkami’l İtreti’t-Tahire, c.7, s.118.

‌[4]- Vesailü’ş-Şia, c.3, s.278.

[5]- Usul-u Kafi, c.6, s.445.

[6]- Evali’l Leali, c.1, s.167.