Kingo Larson da kendi araştırmalarında şu sonucu alıyor ki mümin ve dini emirlere bağlı olan insanlar, eşlerine eziyet etmeğe, cinsel sapıklıklara daha az duçar olurlar. [2]

Bu araştırmalara teveccüh etmek şu durumu açıklıyor ki dini inançlar ve ibadet amellerinin yapılması ailenin devamı ve kalıcılığında önemli rol oynamaktadır. Onun etki etmesinin açıklaması aşağıdaki şekildedir:

1-Ailenin sağlamlığında namazın etkisi

Aile bireylerinin birlerine karşı teşekkür ve hürmeti olursa, soğukluklara ve kararsızlıklara geçit verilmez. Muhabbetli ve sefalı kalplerin olması, aile kurumunu sıcak ve ailede duygusal irtibatı güçlendirir. Zira samimi ve mihriban kimselerle karşılaşan insan, daha az rahatsızlık ve eziyet hisseder; kendisini sakin ve sıcak irtibatın olduğu bir ortamda bulur. [3]

Bu arada namaz, Allah karşısında kulluk olmasıdır ama insana incelik bağışlayarak, mahlûkata muhabbetli olma yönünde ona yön verir ve aile ortamında samimi bir topluluk oluşmasını sağlar.

Gerçekte namaz aşkın en iyi tezahürünü sergileyerek, kadın, kocası ve ailenin diğer fertleri arasında ilgi oluşturmada asıl sebep olabilir. Zira Allah’a âşık olan kimseler, yaratıcının diğer tezahürünü (eş ve çocukları) da severek, onlara yaratıcının nişaneleri olarak bakar. Bu sebepledir ki kendi mabuduna şükrettiği zaman, Allah’ın mahlûkuna teşekkür etmemezlik etmez. Zira İmam Rıza (a.s) bir rivayette şöyle buyuruyor: “Kendisine iyilik edene teşekkür etmeyen kimse, Allah-u Teâlâ’ya şükretmemiştir. [4]

Diğer taraftan namaz, ruhi sükûneti bulmada önemli bir sebeptir. Bu durumda eğer ailenin bütün fertleri ve özellikle anne ve baba namaz kılan olurlarsa, aileye ruhi sükûneti vererek, onun himayesinde başarıyla ve tam rızalıkla yaşarlar. Zira onlarda günah hissi, ıstırap ve depresyon azalarak, bunun yanında bu tür ailelerde kendine güven ve gelecekten ümitli olma durumu fazlalaşır.

2-Ailenin sağlamlığında duanın etkisi

Aile fertlerinin özellikle eşlerin duaya olan bağlılığı, ailenin manevi yönüne ilave olarak, sağlamlığı ve sükûnetinde de fazla rol oynamaktadır. Şöyle ki araştırmacıların araştırmaları, depresyon, evlilik sorunları ve… sorunların ilacı olarak, duadan faydalanmayı etkili olarak rapor etmişlerdir.

Miller, şuna inanmaktadır ki dua, yaşamın zor anlarından rahat bir şekilde geçmek için insana yardım eder.

Maltby de açıklıyor ki dua insanın ruh sağlığıyla fazla irtibatı olduğu ve aile kurumunun sağlamlığında önemli bir etkeni [5] oluşturur. Bu sebepledir ki masumların (a.s) rivayetlerinde uygun olan eşin seçimi, zifaf gecesi, düğün ve … gibi dua ve münacatla ailenin oluşumundaki değişik merhalelere işaret edilmiştir.  

3- Ailenin sağlamlığında oruç tutmanın etkisi

Ruhi yönden güzel ve sağlıklı olan aileler yaşamlarında daha çok sükûnet ve başarıya sahip olurlar.

Oruç tutmanın ruh sağlığı konusundaki etkisi hakkında yapılan incelemede görülmüştür ki oruç tutmağa bağlı olanlarla bağlı olmayan kimseler arasında manalı bir ayrılık bulunmakta ve oruç tutan kimselerin ruh sağlığı diğerlerine göre daha çoktur. Yine fertlerin Ramazan ayından önceki ruh sağlığı, Ramazan ayından sonraki ruh sağlığına oranla farklılık göstermekte ve Ramazan ayından sonra dahi iyi bir ruh sağlığına sahip olmaktadır. [6]

Oruç tutmanın büyük faydalarından biri, ruhun terbiye edilmesi, iradenin güçlenmesi ve insanlık içgüdülerinin dengelenmesidir. Zira oruçlu kimse açlık, susuzluk ve diğer lezzetlerden uzak durarak, kendi ruh ve iradesini güçlendirmektedir. Yine gerçek oruç, göz, kulak, el ve ayakla ilgili olan günahların ortamının hazırlanmasına engel olur. Çünkü oruçlu kimse harama bakmayacağını ve haramı duymayacağını bilir.

İmam Sadık (a.s) bu konuda şöyle buyuruyor: Bilin ki oruç, sadece yeme ve içmeden sakınmak değildir… Bu durumda oruçlu olduğunuz zaman, dilinizi yalan konuşmaktan koruyunuz; gözlerinizi harama kapatınız; birbirinizle kavga etmeyiniz; birbirinize haset etmeyiniz (kıskanmayınız); birbirinizin gıybetini etmeyiniz; birbirinizle tartışmayınız; yalan konuşmayınız; birbirinizle muhalefet etmeyiniz; birbirinize öfkelenmeyiniz; birbirinize küfretmeyiniz; birbirinize azar ve eziyet etmeyiniz; başkalarına zulmetmeyiniz; birbirinizi bıktırmayınız; Allah’ı hatırlamaktan ve namazdan gafil olmayınız. [7]  

Ailede ve eşle olan davranışta bu hadisi şerifin tavsiye ve öğretilerine uymak, aile kurumunu yakınlık ve kaynaşmağa sevk ederek, kadın ve erkeği birbirlerine yakınlaştırır ve onların kalplerini birbirlerine bağlar ki bu konu kendi kendine aile kurumunun sağlamlığını kaç katı artırır.  

------------------

[1]- David Fontana, Din ve Maneviyat Psikolojisi, s. 356.  

[2]- Aynı kaynak, s. 343.

[3]- Bir grup yazar, Aile ve Namaz, s. 50 ve 51.

[4]- Meclisi, Biharu’l-Envar, c. 68, s. 44.

[5]- Rıza Şücaiyan ve iş arkadaşları, Duanın Ruh Sağlığı ile İrtibatı, Düşünce ve Davranış Dergisi, sayı: 30, s. 34.

[6]- Ruh Sağlığında Dinin Rolü, c. 1, s. 249-251.

[7]- Meclisi, Biharu’l-Envar, c. 93, s. 292.