?a?ar?m yeme?i hakk?nda dü?ünüp, maneviyat? hakk?nda dü?ünmeyen kimseye

1- “Biliniz ki, Allah sizi bo?una yaratmad?. Sizi kendi ba??n?za b?rakacak da de?ildir. Ecellerinizi yazd?, mai?etlerinizi aran?zda payla?t?rd? ki, her ak?l sahibi mevkisini tan?s?n ve bilsin ki, ancak mukadder olan ?eyler kendisine ula??r ve ondan çevrilen hiçbir ?ey ona ula?maz. Dünyada geçiminizi sa?layarak sizi ?ükretmeye te?vik etti; (kendisini) anmay? size farz k?ld? ve takvay? size tavsiye etti; takvay? r?zas?n?n en son derecesi k?ld?; takva her tövbenin kap?s?, her hikmetin ba?? ve her amelin ?erefidir. Kurtulu?a eren takva sahipleri, ancak takva sayesinde kurtulu?a erdiler.”

2- “Ey o?lum! Bir kimsenin, (nerelere) girip ç?kt???n? (ve nas?l bir adam oldu?unu) ö?renmeden onu karde? edinme. Durumunu iyice ara?t?r?p arkada?l???ndan ho?land???nda, yanl??lar? affetmek ve zorluklarda beraber olmak üzere onunla karde?lik kur.”

3- “En iyi gören göz, hayr? görebilendir; en güzel i?iten kulak, nasihatleri dinleyip ondan yararlanabilendir; en sa?lam kalp de ?üphelerden temiz oland?r.”

4- Korkakl?k nedir? denilince ?öyle buyurdular: “Dosta kar?? cüretkar olup dü?mandan çekinmektir.”

5- “Suç i?leyeni cezaland?rmak için acele etme, suçla ceza aras?nda özür dilemek için bir yol b?rak (ona özür dileyebilmesi için f?rsat tan?).”

6- “Dünya ve ahiret (saadeti) ak?l ve fikir ile elde edilir.”

7- “Cahillik gibi fakirlik yoktur.”

8- “Kendi bilgini di?erlerine ö?ret ve di?erlerinin bilgisini de ö?ren; böylece kendi ilmini sa?lamla?t?rm?? ve bilmedi?ini de ö?renmi? olursun.”

9- Mürüvvet (yi?itlik) nedir? diye sorulunca ?öyle buyurdu:

“Dini korumak, nefsi aziz k?lmak, yumu?ak huylu olmak, iyi i? yapmada kararl? olmak ve (di?erlerinin) hakk?n? eda etmektir.”

10- “Ey insanlar! Kim Allah'a kar?? ihlasl? olur ve O'nun sözünü k?lavuz edinirse, en do?ru olana hidayet olur. Allah onu olgunluk yolunda muvaffak k?lar ve en güzel ak?bete yönlendirir. Allah'a s???nan kimse, emniyette ya?ar ve mahfuz kal?r; Allah'?n dü?man? ise yard?mc?s?z kal?r ve daime korku içerisinde olur. çok zikir etmekle kendinizi Allah'?n azab?ndan koruyun, takva yolunu tutarak Allah'tan korkun ve itaatle O'na yakla??n. Zira O pek yak?n ve duay? kabul edendir.”

11- “Akl?n kemali, halkla iyi geçinebilmektir.”

12- “Karde?lik, darl?kta ve bollukta vefal? olmakt?r.”

13- “Mahrumiyet, sana yönelen nasibi terk etmendir.”

14- “Kerem (cömertlik) nedir? denildi?inde; “?stenmeden önce ba???ta bulunmakt?r.” buyurdu.

15- “Hak ile bat?l aras?nda dört parmak mesafe vard?r; gözünle gördü?ün hakt?r oysa kula??nla çok bat?l sözler duymaktas?n.”

16- “Galip bir insan gibi istedi?ine ula?maya çal??ma; yenik bir insan gibi de kadere teslim olma. çünkü r?zk? art?rmak sünnettendir; kazançta açgözlü olmamak ise iffettendir. ?ffet bir r?zk? önlemedi?i gibi ihtiras (tamah) da r?zk? ço?altmaz. çünkü r?z?klar payla?t?r?lm??t?r, oysa ihtirasa dayanan bir hareket günaht?r.”

17- “?sti?are eden bir kavim kemale eri?ir.”

18- “Salih bir karde?inin vasf?nda ?öyle buyurmu?tur: “O benim gözümde insanlar?n en büyüklerindendi; onu gözümde büyüten en önemli ?ey dünyay? küçük görmesiydi; O, cehaletin sultas?ndan kurtulmu?tu; sadece yararl? oldu?una güvendi?i bir ?eye el uzat?rd?, ne ?ikayet ederdi, ne k?zard?, ne de usan?rd?; zaman?n?n ço?u susmakla geçerdi; konu?tu?unda konu?anlara galip gelirdi; (görünü?ü) zay?f ve güçsüzdü, ama ciddiyet ve cihat zaman? ula?t???nda dü?man kar??s?nda k?zg?n bir aslan idi. Alimlerin yan?nda oldu?unda dinlemeyi konu?maktan daha çok severdi; fazla konu?mada yenilse bile susmada yenilmezdi; yapmad???n? söylemezdi; ama söylemedi?ini de yapard?; iki yol önüne koyuldu?unda hangisinin Allah'?n emrine daha yak?n oldu?unu bilmedi?i zaman, hangisinin kendi heva ve hevesine daha yak?n oldu?una bak?p onu terk ederdi; özür gösterilebilecek bir ?ey için kimseyi k?namazd?.”

19- “Cenade b. Ebi Umeyye ?öyle rivayet ediyor: ?mam Hasan'?n ?ahadetine sebep olan zehirleni?i s?ras?nda O Hazretin yan?na vard?m, neden kendinizi tedavi ettirmiyorsunuz? Dedi?imde; “çlümü ne ile tedavi edeyim?” buyurdular. Bunun üzerine: “?nna lillah ve inna ileyhi raciun” dedim. Sonra bana bak?p ?öyle buyurdular: “Vallahi Resulullah (s.a.a) kendisinden sonra Ali ve Fat?ma'n?n evlatlar?ndan 12 ?mam'?n gelerek imamet makam?n? üstleneceklerini bize haber vermi?tir. Hepimiz ya k?l?ç ya da zehirle ?ehit edilece?iz….”

Sonra ?mam (a.s) a?lad?. Ey Resulullah'?n torunu, bana nasihat et dedi?imde ?öyle buyurdular:

“Evet, ahiret yolculu?una haz?rlan ve ecelin yeti?meden az???n? topla. Bil ki, sen dünya pe?indesin ölüm de senin pe?indedir. Gelecek gününün gam?n? içinde oldu?un bugününe yük etme. Bil ki, kazand???n dünya mal?ndan kendine yetecekten fazlas?n? ba?kalar? için topluyorsun. Bil ki, kazand???n helal malda hesap, haram malda ceza, ?üpheli malda k?nama vard?r. Dünyay? bir murdar mesabesinde gör, sana yetecek miktar? ondan al; helal olursa zahitlik yapm??s?n, haram olursa (çaresiz oldu?undan dolay?) onda günah yoktur. Dünyan için onda ebedi kalacakm??s?n gibi çal??; ahiretin için de yar?n ölecekmi?sin gibi amel et. E?er a?iretsiz izzetli olmay?, saltanats?z heybetli (güçlü ve azametli) görünmeyi istiyorsan, Allah'?n emirlerine itaat etmemek zilletinden kurtar kendini ve Allah'a itaat etme izzetine do?ru git.”

20- “Kim dünyay? severse, ahiret korkusu kalbinden kaybolur.”

21- “Sefih, mal?nda aptall?k eden, ?erefinde gev?eklik yapan ve sövülüp cevap vermeyen kimsedir.”

22- “?yilik, geciktirmeden ve minnetsiz yap?land?r.”

23- “Dünyada âra (ay?planmaya) katlanmak, cehennem ate?ine tahammül etmekten daha kolayd?r.”

24- “Mümin (ahireti için) az?k toplar, kafir ise zevke dalar.”

25- “Sefahat; alçak ki?ilere uymak, azg?nlarla dost olmakt?r.”

26- “?badet etmek isteyen, onun için temizlenmelidir. Müstehap ameller, farzlar? engellerse onlar? b?rak?n?z. Yakin kurtulu?un s???na??d?r. Yolculu?un uzakl???n? hat?rlayan ona haz?rlan?r. Ak?ll? adam, kendisine nasihat etmesini isteyen kimseye hile yapmaz. Sizinle ö?üt aras?nda (ö?üt alman?z? engelleyen) gurur perdesi vard?r (gurur ve bencillik kalkmad?kça ö?üt etkili olmaz). ?lim, ö?renenin mazeretini ortadan kald?r?r. (Zira insan cahil oldu?u müddetçe mazeret gösterebilir; elbette her cahil de?il.) vakti biten her ki?i mühlet ister; f?rsat? olan ki?i de i?lerini sonraya ertelemekle oyalan?r.”

27- “?nsanlar üç ?eyle helak olur; Tekebbür, ihtiras ve haset. Tekebbür, dinin yok olmas?na sebep olur, iblis de onun için lanete u?rad?; ihtiras, insan?n can?n?n dü?man?d?r, Adem (a.s) da onun için cennetten ç?kar?ld?; haset de kötülüklerin delilidir (öncüsüdür), Kabil i?te bundan dolay? karde?i Habil'i öldürdü.”

28- “Ey Allah'?n kullar?! Allah'tan korkun; (kurtulu? ve saadet) talep etmede ve ihtiyarl??a kar?? (onu göz önünde bulundurarak) ciddiyet gösterin; azap parçalar? inmeden ve lezzetleri yok edici ölüm ula?amadan önce amel yapmaya ko?un. Zira dünya, nimetlerinin devam? bulunmayan, musibetlerinden emin olunmayan, kötülüklerinden kaç?n?lmayan aldat?c? bir engel ve e?ik (güvensiz) bir dayanakt?r.”

29- “Tefekkür edin; çünkü tefekkür etmek, basiretli kimselerin kalbinin hayat mayas?d?r.”

30- “Akl? olmayan?n edebi, himmeti olmayan?n yi?itli?i, dini olmayan?n da hayas? olmaz.”

31- “En iyi zenginlik kanaat, en kötü fakirlik ise (bir zenginin kar??s?nda) boyun e?mektir.”

32- “?aka, heybeti yer (azalt?r); susmak (az ve öz konu?mak) ise heybeti ço?alt?r.”

33- “Ey Allah'?n kullar?! ?bretlerden ö?üt al?n ve geçmi?lerin geriye b?rakt?klar? eserleri ibret kayna?? edinin. Bunca nimetlerin ?ükrü için günahlardan uzak durun ve nasihatlerden yararlan?n. Allah'?n yard?mc? ve s???nak, Kur'an'?n delil ve davac?, cennetin sevap, cehennemin de ceza ve i?kence olmas? insana (ö?üt olarak) yeter.”

34- “Gerçek yak?n (akraba), nesep bak?m?ndan uzak olsa bile muhabbetin yak?nla?t?rd??? kimsedir ve gerçek yabanc? nesep aç?s?ndan yak?n olsa bile muhabbetin uzakla?t?r?ld??? kimsedir. Vücuda elden daha yak?n bir ?ey yoktur, fakat k?r?ld??? zaman kesilip at?l?r.”

35- “Nimetlere ?ükretmemek alçakl?kt?r.”

36- “Halk?n seninle nas?l arkada? olmas?n? istiyorsan, sen de onlarla öyle arkada? ol.”

37- “Kim mescide devaml? gidip gelirse sekiz hay?rdan birine ula??r: Muhkem ayetlerden birini ö?renir; yararl? bir arkada? bulur; yeni bilgi elde eder; umulan bir rahmete kavu?ur; hidayete eri?tirecek veya helak olmaktan kurtaracak bir söz ö?renir; utanarak ya da Allah korkusundan günahlar? terk eder.”

38- “?a?ar?m yeme?i hakk?nda dü?ünüp, maneviyat hakk?nda dü?ünmeyen kimseye; karn?n?, rahats?z edecek yemeklerden uzak tutar, ama gö?sü (ve akl?n?) helak edici ?eylerle doldurur.”

39- Birisi ?mam Hasan'dan kendisine nasihatte bulunmas?n? istedi?inde, ?mam (a.s) ?öyle buyurdular:

“(?u ?artla sana nasihat ederim ki) sak?n beni övmeyesin; çünkü ben kendimi daha iyi tan?yorum; beni yalanlamayas?n; zira yalanlanan bir kimsenin görü?ü (görü?ünü söylemesi) de?er ta??maz ve yan?mda bir kimsenin g?ybetini etmeyesin.” Bunun üzerine ?mam'dan nasihat isteyen adam; “Bana müsaade ederseniz, huzurunuzdan ayr?lay?m” dedi. ?mam da; “?stersen gidebilirsin” buyurdular.

40- “Bilin ki, kim Allah'tan korkup sak?n?rsa (takval? olursa), Allah ona fitnelerden kurtulabilmesi için bir ç?k?? yolu gösterir, onu do?ruya iletir, kemale ermesini sa?lar, hüccetiyle onu zafere erdirir, yüzünü a?art?r ve Allah'?n kendilerine nimet verdi?i peygamberler, do?rular, ?ehitler ve salihlerle beraber isteklerini yerine getirir; ne iyi arkada?t?r onlar.”

-------------

1- Tuhaf-ul Ukul, s. 459.

2- Tuhaf-ul Ukul, s. 465.

3- Tuhaf-ul Ukul, s. 469.

4- Tuhaf-ul Ukul, s. 465.

5- Bihar-ul Envar, c. 78, s. 113.

6- Bihar-ul Envar, c. 78, s. 111

7- Bihar-ul Envar, c. 78, s. 111

8- Bihar-ul Envar, c. 78, s. 111

9- Bihar-ul Envar, c. 78, s. 102

10- Tuhaf-ul Ukul, s. 449.

11- Bihar-ul Envar, c. 78, s. 111

12- Bihar-ul Envar. c. 78, s. 114

13- Bihar-ul Envar. c. 78, s. 115

14- Tuhaf-ul Ukul, s. 445.

15- Tuhaf-ul Ukul, s. 453.

16- Tuhaf-ul Ukul, s. 465.

17- Tuhaf-ul Ukul, s. 465.

18- Tuhaf-ul Ukul, s. 467.

19- Bihar-ul Envar, c. 44, s. 138-139.

20- Leali-l Ahbar, c. 1, s. 51.

21- Bihar-ul Envar, c. 78, s. 115

22- Bihar-ul Envar, c. 78, s. 113

23- Tuhaf-ul Ukul, s. 465.

24- Bihar-ul Envar, c. 78, s. 112

25- Bihar-ul Envar, c. 78, s. 115

26- Tuhaf-ul Ukul, s. 469.

27- Bihar-ul Envar, c. 78, s. 111

28- Tuhaf-ul Ukul, s. 471.

29- Tuhaf-ul Ukul, s. 499.

30- Ke?f-ul Gumme, c. 2, s. 197.

31- Bihar-ul Envar, c. 78, s. 113

32- Bihar-ul Envar, c. 78, s. 113

33- Tuhaf-ul Ukul, s. 471.

34- Tuhaf-ul Ukul, s. 465.

35- Tuhaf-ul Ukul, s. 465.

36- Bihar-ul Envar, c. 78, s. 116.

37- Tuhaf-ul Ukul, s. 467.

38- Sefinet-ul Bihar, c. 2, s. 84.

39- Tuhaf-ul Ukul, s. 469

40- Tuhaf-ul Ukul, s. 459.