Baz?lar? “?mam Hasan Askeri (a.s) ölüm dö?e?inde i?lerini yapmas? için annesini kendisine vasi karar k?ld? ve bu mevzu vaktin kad?lar? nezdinde de ispat edildi ama asla çocu?unu zikretmedi. Ölümünden sonra da mallar? annesi ve karde?leri aras?nda taksim edildi. [1] Halbuki e?er çocu?u olsayd?, mirastan mahrum olmamas? için vasiyette zikrederdi" diyorlar.

Onlara ?unu hat?rlatmak gerekir: ?mam Hasan (a.s) zalim hükümdar?n bask? ve ?errinden kurtulmak için bilerek o?lunu vasiyetinde gizlemi?tir. ?mam (a.s) bu çocu?u gizlemeye çok önem verir ve onun ortaya ç?kmas?ndan endi?e duyarlard?. Hatta bazen en yak?n ashab?na bile takiye etmek ve olay? ondan gizlemek zorunda kal?yorlard?.

?brahim b. ?dris ?öyle diyor: ?mam Hasan Askeri (a.s) bana bir koyun gönderdi ve "Bu koyunu çocu?um için akika olarak kes ve aile fertlerine yedir" diye buyurdu. Ben de emrine itaat ettim. Ama huzuruna var?nca bana "O?lum dünyadan göçtü" buyurdu. Ama ba?ka bir defas?nda iki koyunu bir mektupla birlikte bana gönderdi. Bu mektupta ?öyle yaz?yordu: "Rahman ve Rahim olan Allah’?n ad?yla. Bu koyunu ?mam’?n (a.f) için akika olarak kes ve akrabalar?na yedir". Ben de emrine itaat ettim ve yan?na var?nca bana bir ?ey demedi. [2]

Hz. Sad?k (a.s) da kendi vasiyetinde bu ihtiyat ile amel etti ve be? ki?iyi “Abbasi halifesi Mansur’u, Medine valisi Muhammed b. Süleyman’?, “Abdullah ve Musa” adl? iki o?lu ile Musa’n?n annesi Hamide’yi kendine vasi k?ld?.

?mam (a.s) bu hareketiyle o?lu Musa’y? (a.s) muhtemel tehlikelerden kurtarm??t?r. Zira o biliyordu ki halife kimin vasi ve imam oldu?unu anlayacak olursa, onu öldürmeye kalk??acakt?r. Gerçekten de ?mam’?n (a.s) tahmini do?ru ç?km?? ve halife, imam?n vasisinin belirlendi?i taktirde öldürülmesini emretmi?ti.

Ba?kalar? Niçin Haberdar Olmad?lar?

“Birinin bir çocu?u olursa, yak?nlar?, akrabalar?, kom?ular? ve dostlar? bundan haberdar olur. Hele tan?nm?? ve muhterem biri ise, çocu?u hakk?nda asla ihtilafa dü?ülmez. ?mam Hasan Askeri (a.s) gibi ?iiler nezdinde büyük bir makam? olan bir insan?n çocu?u olur da insanlar bundan habersiz kal?rlar m?? Öyle ki, onun varl??? hakk?nda bile ihtilafa dü?mü?lerdir. Buna inan?l?r m??”

Bu ?ekildeki bir soruya ?u cevab? vermek gerekir:

Normal bir olay söz konusu olursa, bu iddia do?rudur. Ama ?mam (a.s) ba?tan beri o?lunun do?umunu gizli tutmak istiyordu. Hatta Hz. Peygamber (s.a.a) ve di?er Ehli Beyt ?manlar? (a.s) da onun hakk?nda böyle davran?yorlard?. Öyle ki, do?umunun gizlili?ini onun alametlerinden saym??lard?r. Örne?in, ?mam Zeynelabidin (a.s) ?öyle buyuruyor: "Bizim Kâim’imizin do?umu insanlara gizli kalacakt?r. Onun için "Hiç do?mam??" diyeceklerdir. Ta ki k?yam etti?inde hiç kimsenin biat? boynunda olmas?n." [3]

Abdullah b. Eta ?öyle diyor: ?mam Bak?r’a (a.s) "Irak’ta sizin ?iileriniz çoktur. Allah’a andolsun akrabalar?n?zdan hiç birisinin böyle bir gücü yoktur. O halde niçin k?yam etmiyorsunuz?" dedim. ?mam (a.s) ?öyle buyurdu: “Bo? sözlere kulak asma. Allah'a andolsun ben Sahibu’l Emr (Emir sahibi Mehdi) de?ilim”. “O halde Sahibu’l Emr kimdir?" diye sordum. ?mam (a.s) ?öyle buyurdular: "Do?umu insanlara gizli kalan birini gözle; sahibiniz odur." [4]

“?mam Hasan Askeri (a.s) niçin o?lunun do?umunu insanlardan gizlemi? ve böylece insanlar ?üpheye dal?p ihtilafa dü?mü?lerdir?” Sorusuna ?u cevab? vermek gerekir:

Önceden de dedi?imiz gibi “Va’dedilmi? Mehdi” olay? Asr-? Saadetten beri Müslümanlar?n teveccüh etti?i bir meseleydi. Hz. Peygamber-i Ekrem’in (s.a.a) bu hususta buyurduklar? ve Ehli Beyt imamlar?n?n (a.s) teyitleri, halk aras?nda oldukça yayg?nd?. Zaman?n halifeleri de bu olaydan haberdar idiler. Va’dedilmi? Mehdi’nin Hz. Fat?ma’n?n (a.s) neslinden ve Hz. Hüseyin’in (a.s) soyundan gelece?ini biliyorlard?. Zalimlerin hükümetinin onun eliyle y?k?laca??n?; alemin do?u ve bat?s?na hâkim olaca??n? ve zalimleri ortadan kald?raca??n? duymu?lard?. Bu yüzden Hz. Mehdi’nin (a.f) zuhur etmesinden korkuyor ve dolay?s?yla da iktidarlar?n? muhtemel tehlikelerden uzak tutmaya çal???yorlard?. Bu yüzden Ha?imo?ullar?n?n, özellikle de ?mam Hasan Askeri’nin (a.s) evi hükümetin gizli ve aç?k adamlar? taraf?ndan s?k?ca gözalt?na al?nm??t?.

Abbasî halifesi Mu’temed, baz? ebe kad?nlar? gizlice görevlendirmi?ti. Bunlar arada bir Ha?imo?ullar?’n?n özellikle de ?mam Hasan Askeri’nin (a.s) evine gidiyor ve durumu halifeye bildiriyorlard?. ?mam Hasan Askeri’nin (a.s) hastaland???n? duyunca yak?nlar?ndan baz?lar?n? ?mam’?n (a.s) evini gözalt?na almakla görevlendirdi. Vefat?n? duyunca da baz?lar?n? ?mam’?n (a.s) evini aray?p çocu?u bulmalar?n? istedi. Bununla da yetinmeyip, baz? uzman kad?nlar? ?mam’?n (a.s) evine göndererek bütün cariyeleri muayene ettirdi ve içlerinde hamile olanlar? tutuklamalar?n? emretti. Ebe kad?nlar cariyelerden birinden ?üphelenmi? ve bunu Halife’ye bildirmi?lerdi. Halife o cariyeyi bir hücreye kapatt?. Hizmetçi Nahriri’yi onun bak?m?yla görevlendirdi; ne var ki bir süre sonra onun hamile olmad???n? anlay?nca, onu serbest b?rakt?rd?. ?mam Hasan Askeri’nin (a.s) eviyle de iktifa etmeyen Halife, ?ehirdeki bütün evleri aratm??t?r. [5]

Görüldü?ü gibi ?mam Hasan Askeri’nin (a.s) o tehlikeli durumda çocu?unun do?umunu gizlemekten ba?ka çaresi yoktu. Yüce ?slam Peygamberi (s.a.a) ve Ehli Beyt ?manlar? (a.s) da mezkûr durumu tahmin etmi? ve Hz. Mehdi’nin (a.f) do?umunun gizli tutulmas? olay?n? önceden haber vermi?lerdi.

Tarihte bu olay?n ba?ka benzeri de vard?r. Örne?in Firavun ?srailo?ullar?n’dan bir çocu?un saltanat?n? yok edece?ini duymu?tu. O da bu tehlikeyi önlemek için birçok insan? hamile kad?nlar? s?k? bir kontrol alt?nda tutmakla görevlendirdi. Do?an çocuk erkek ise, öldürüyor ve k?z ise, esir al?yorlard?. Bu ?ekilde yüzlerce masum çocu?u öldürdüler. Ama bütün bu cinayetlere ra?men amaçlar?na ula?amad?lar ve Allah-u Teâlâ Hz. Musa’n?n (a.s) annesinin hamilelik ve do?umunu gizli tuttu. Böylece ilahî irade gerçekle?ti.

?mam Hasan Askeri (a.s) o zor ?artlarda dahi insanlar? hidayete ula?t?rmak için güvendi?i insanlara çocu?unu göstermi? ve onun dünyaya geldi?ini haber vermi? ama ayn? zamanda bu olay? gizli tutmalar?n? ve ad?n? zikretmemelerini de emretmi?ti.

Ayetullah ?brahim EM?N?

--------------

[1]- Usul-u Kâfi, “Mevludu Ebi Muhammedi’l Hasan b. Ali” bab?.

[2]- Biharü’l Envar, c.51, s.22; ?sbatü’l Hüdat, c.7, s.78; ?sbatü’l Vasiyye, s.198.

[3]- Biharü’l Envar, c.51, s.135.

[4]- Biharü’l Envar, c.51, s.34.

[5]- Usul-u Kâfi, “Mevludu Ebi Muhammedi’l Hasan b. Ali” bab?; ?r?ad-? Müfid; Tabersi'nin “A'lamu’l Vera” ve “Ke?ful Gumme” kitab?, “On Birinci ?mam” bölümü.