İnsanlar buna çok seviniyorlardı. Üstelik hakkı haklıya vermiş ve İslami hilafeti Peygamber’in Ehl-i Beyt’ine teslim etmişlerdi. Aleviler de bir yere kadar seviniyorlardı. Gerçi kendileri hilafete ulaşamamıştı ama en azından Emevilerin zulmünden kurtulmuşlardı.

Halk bu zafere oldukça sevinmiş, ülkenin durumunu ıslah, İslam’ı ilerletme ve kendi durumlarına çeki düzen verme konusunda altın rüyalar görmeye başlamışlardı ve birbirlerini müjdeliyorlardı.

Ama çok geçmeden bu tatlı uykudan uyandılar. Durumun pek değişmediğini ve Abbasoğulları hükümetinin de Ben-i Ümeyye hükümetiyle aynı olduğunu gördüler. Hepsi de mevki ve makam düşkünü, ayyaş ve halkın malını zorla elinden alan kimselerdi.

Adalet, ıslahat ve ilahi hükümleri icra gibi bir dertleri yoktu. Yavaş yavaş insanlar uyanıyor, geçmiş hatalarının ve Abbasoğullarının kurnazlığının farkına varıyorlardı.

Aleviler de, Abbasoğullarının kendilerine, İslam’a ve müslümanlara yaptıklarının, Emevilerin yaptıklarıyla fazla farklı olmadığını gördüler. Bu sebeple yeniden savaşmak ve Abbasoğullarının halifeleriyle mücadele etmekten başka çareleri yoktu.

Hareketi en iyi şekilde başlatacak olanlar, Ali ve Fatıma’nın (a.s) evlatlarıydı. Ancak bunlar arasında hilafete herkesten daha çok lâyık olan bilgin, fedakâr, iffetli ve layık insanlar vardı. Üstelik onlar Hz. Peygamber’in (s.a.a) gerçek evlatlarıydı ve bu yakınlıkları dolayısıyla halk tarafından seviliyorlardı.

Öte yandan, onlar mazlumdular ve meşru hakları çiğnenmişti. Halk kitleleri yavaş yavaş Peygamber ailesine yöneldiler. Abbasî halifelerinin diktatörlüğü arttıkça, Ehl-i Beyt’in sevgisi de halkın kalbinde artıyor; bu da onları zulümle savaşmaya teşvik ediyordu. Böylece halk hareketi ve Alevilerin kıyamı başladı.

Arada bir onlardan birinin etrafına toplanıyor ve büyük bir kıyam başlatıyorlardı. Bazen de Peygamber zamanından kalan ve müslümanların zihninde yer eden “Mehdilik” inancından istifadeyle inkilabın öncüsünü “vadedilmiş Mehdi” olarak tanıtıyorlardı. Bu sebeple Abbasoğullarının hilafeti katı, cesur ve bilgin kimselerle karşıkarşıya kalmıştı.

Abbasî halifeleri, Alevi seyyidlerini çok iyi tanıyorlardı. Onların zâti liyakâtî, fedakarlığı, hürmeti ve şerafetinden haberdar idiler. Öte yandan İslam Peygamber’inin (s.a.a) vadedilmiş Mehdi hakkındaki müjdelerini de duymuşlardı.

Hz. Peygamber’den (s.a.a) nakledilen hadisler esasınca, Hz. Mehdi’nin (a.f) Hz. Zehra’nın (s.a) evlatlarından olduğunu; kıyam edeceğini ve zalimlerle savaşarak, kesin bir zafere ulaşacaklarını biliyorlardı.

Mehdilik olayından ve bunun halkın kalbindeki manevi etkilerinden haberdar idiler. Bu yüzden denilebilir ki Abbasi hilafetine yönelen en büyük tehlike Aleviler tarafından idi.

Halife ve uşaklarının gözünden rahat uykuyu alan ve onların ruhsal dengesini bozanlar da onlardı. Halifeler de gece gündüz halkı Alevilerin etrafından dağıtmaya çalışıyorlardı. Her türlü toplanma, hareket ve kıyama engel oluyorlardı. Özellikle de tanınmış Alevileri büyük bir dikkatle ve gizlice izliyorlardı.

Yakubi şöyle diyor: "Musa Hadi, Alevileri yakalamak için büyük bir çaba gösteriyordu. Onların arasına büyük bir korku salmıştı. Bütün şehirlere haber göndererek, Ebu Talib’in soyundan olanları yakalamalarını ve kendisine göndermelerini emretmişti."[1]

Ebu’l Ferec şöyle yazıyor: "Mansur hilafete ulaşınca bütün gücüyle Muhammed b. Abdullah b. Hasan’ı yakalamak ve hakkında bir bilgi elde etmek için çalıştı."[2]

---------------

[1]- Tarih-i Yakubi, Necef baskısı, c.3, s.142, h.1384.

[2]- Mekatilu’l Talibiyyin, s.143.