Böylece insanın öğrenmeğe ve terbiyeye olan ihtiyacı dile getirilir. Mesela hayvanlar dünyaya gelmelerinden kısa bir süre sonra hayat şartlarına uyum gösterirken, insan bir-iki senede ancak ayağa kalkabilir. Kendini idare edebilecek bir seviyeye ancak on beş yaşından sonra gelir. Hayatı boyunca da öğrenmeğe muhtaçtır.

İslami kaynakların pek çoğunda şu ortak görüşe yer verilir: "Çocuk, anne ve babasının yanında bir emanettir. Tertemiz kalbi, her çeşit nakış ve şekilden uzak, saf, kıymetli bir cevherdir. Her türlü şeye kabiliyetli olduğu gibi, kendisine verilen her şeyi almağa da yatkındır. Eğer çocuk iyiliğe alıştırılır ve ona güzel şeyler öğretilirse, iyilik üzere büyür. Dünya ve ahirette mesut olur."

Hz. Peygamber efendimiz (s.a.a), insanın bu vasfını şu hadisiyle dile getirmiştir:

"Her çocuk fıtrat üzere doğar. Konuşmaya başlayıncaya kadar bu hal üzere devam eder. Sonra anne ve babasının tesiriyle Yahudi, Hristiyan, Mecusi vs. olur."

Başka hadislerinde "Babanın evladına güzel terbiyeden daha iyi bir hediye veremeyeceğini" bildirerek, terbiyenin insan hayatındaki yerini vurgulamıştır. Yine "Çocuklarınıza ikram edin ve terbiyelerini güzel yapın", "İnsanın öldükten sonra geride bıraktığı en hayırlı şeylerden birinin, yetiştirdiği salih evlat" olduğu buyurulmuştur.

Çocuğun eğitimi konusunda Hz. Ali'nin (a.s) şu sözü zikredilmiştir:

"Evlâdınızı bulunduğunuz zamandan başka bir zaman için talim ve terbiye ediniz. Çünkü onlar sizin zamanınızdan başka bir zaman için halk olunmuşlardır. Çocuğun terbiyesinde sakın kusur gösterme; zira o, senin zamanından başka bir zaman için yaratılmıştır."

Bu terbiye nasıl olmalıdır? Hz. Peygamber efendimiz (s.a.a), çocuğun hayır üzere yetiştirilmesi halinde yine hayır üzere yaşayacağını, dünya ve ahirette mesut olacağını beyan etmektedir. Hayır üzere yetiştirmenin yolu da, çocuğa doğduğu andaki safiyetini, güzel ahlak ve salih yaşayış istikametinde devam ettirmesini temin edecek hayat prensiplerini benimsetip kazandırmaktır. Bu prensipler de en mükemmel şekliyle İslam'da mevcuttur.

Kur'an ve Ehlibeyt’in (a.s) yaşam tarzı baştan başa insanı sonsuz kemal mertebelerine yüceltecek esaslardan ibarettir. Bunun içindir ki, çocuğun babası üzerindeki haklarından biri, Kur'an eğitimi ve Ehlibeyt’in (a.s) yaşam tarzının öğretimi kendisine verilmesidir.

Günümüzde çocukların, ruh sağlıkları yerinde ve insanî vasıflara sahip olarak yetişmeleri için daha fazla çaba sarf edilmektedir. Artık çocuğun dünyasına girilmiş, onun ruhunun gerçek zenginliği anlaşılmağa başlanmıştır. Bugün çocuğun geçirdiği gelişim evreleri bilinmekte ve eğitim bu evrelerin özelliğine göre düzenlenmektedir. Eğitim yöntemleri, araç, gereç ve malzemeleri de yeniden ele alınmakta, değiştirilmekte ve geliştirilmektedir. Çocuk sanki yeniden keşfedilmektedir.

--------------

[1]- Nahl, 78.